________________
आगम
(४०)
"आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) भाग-१ अध्ययनं , नियुक्ति: [१३-१५], भाष्यं H. वि०भा०गाथा , मूलं F /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
*
उपोद्धात
प्रत सूत्रांक
॥४४॥
दीप अनुक्रम
वारम्-तच्च आभिनिवोधिक ज्ञानिनामेव पूर्वप्रतिपन्नप्रतिपद्यमानानां परस्परं द्रष्टव्यं, शेषज्ञान्यपेक्षया अल्पबहत्वस्य भागद्वार एवान्तर्गतत्वात् , तत्र सद्भाव सति सर्वस्तोकाः प्रतिपद्यमानका: तेभ्यः पूर्वप्रतिपन्ना जघन्यपदिनोड-।
लान्तरभारत सयातगुणाः तेभ्योऽप्युत्कृष्टपदिनः पूषप्रतिपन्ना विशेषाधिका इति ॥ सम्प्रति यथाच्यावर्णितमतिभेदसङ्ख्याप्रदश-IRT नद्वारेणोपसंहरन्नाह
आभिणियोहियनाणे अट्ठावीसं हवंति पयडीओ। - आभिनियोधिकज्ञानेऽष्टाविंशतिर्भवन्ति प्रकृतयः, प्रकृतयो भेदाः इत्यनान्तरं, कथमष्टाविंशतिः प्रकृतयो भवन्तीति | चेत्, उच्यते, इह चतुद्धों व्यञ्जनावग्रहः, तस्य नयनमनोवर्जेन्द्रियसम्भवात् , अावग्रहः पोढा, सर्वेन्द्रियमनस्मु तस्य सम्भवात् , एवं पोढा ईहा पोढा अपायः षोढा धारणा, सर्वसङ्कलनयाऽष्टाविंशतिर्भेदा, ननु प्रागेवावग्रहादिनिरूपणायां 'अस्थाणं ओग्गहण' मित्यादाताः प्रकृतयः प्रदर्शिता एव किमर्थं पुनः प्रयन्ते, नैष दोषः, तत्र हि सूत्रे न सङ्ख्या नियम उक्तः, इह तु सङ्ग्यानियमेन प्रतिपादन गित्यपौनरुवत्यं ।। इदं च मतिज्ञानं चतुर्विधम् , तद्यथा-द्रव्यतः क्षेत्रतः कालतो भावतश्च, तत्र च द्रव्यतः सामान्यादशेन मतिज्ञानी सबैद्रव्याणि धर्मास्तिकायादीनि जानाति न विशेषादेशेन. किमुक्तं भवति ?-सामान्यप्रकारेण असयेयप्रदेशात्मको लोकव्यापी अमूर्सः प्राणिनां पुद्गलानां च गतिपरिणामपरिणतानां गत्युपष्टम्भहेतुर्धर्मास्तिकायः अमक्येयप्रदेशात्मक एव लोकव्यापी अमूर्तः प्राणिपुद्गलानां स्थितिपरिणामपरिणतानां स्थित्युपष्टम्भ तुरधर्मास्तिकायः अनन्तप्रदेशात्मको लोकालोकव्यापी अमूर्तोऽवकाशदानहेतुराकाशास्तिकाय इत्यादिरूपेण पडपि देन्या ग्यववुयते न तु सर्वविशषः, सपोयाणां केवलिगम्यत्वात्, उक्तं च-"तं पुण
*4-4-2--000-4
॥४४॥
%
-
*%
JanEdication
I
NT
ForFive Persanamory
**
anelibrary.com
... अथ आभिनिबोधज्ञानस्य २८ प्रकृतयः वर्णनं
~103
