________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
H
दीप
अनुक्रम
[-]
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (निर्युक्तिः + वृत्तिः) भाग - १
अध्ययनं [-], निर्युक्तिः [१३ - १५], भाष्यं [-] वि० भा० गाथा [ ४३५-४३८ ], मूलं [- / गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र [१] "आवश्यक" निर्युक्तिः एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
एवं विजयादिषु वारद्वयं मनस्य, अथवा अभ्युतदेवलोके द्वाविंशतिसागरोपमस्थितिकेषु देवेषु त्रीन् वारान् गतस्य तानि |ष्ट्रपष्टिसागरोपमाथि अधिकानि भावनीयानि, अधिकं चेह नरभवसम्बन्धि पूर्वकोटित्रयं पूर्वकोटिचतुष्टयं ना द्रष्टव्यं, नानाजीवापेक्षया तु सर्वकालं, न खलु असौ कालोऽस्ति यत्राभिनिबोधिकलब्धिमदम्यो भवति लोक इति उक्तं च"लजीवि जहशेणं एगस्सेवं परा इमा होइ । अह सागरोवमाई छासट्ठी साइरेगाई ॥ १ ॥ दो वारे विजबाइसु गयस्स | तिथिऽवए अहव ताई । अइरेगं नरभवियं नाणाजीवाण सङ्घद्धा॥२॥” (वि० ४१५-४३६) साम्प्रतमन्तरद्वारम् -तत्रैकजीक्मधिकृत्याभिनियोधिक ज्ञानस्थान्तरं जघन्येनान्तर्मुहूर्त्ते, कथमिति चेत्, उच्यते, इह यदा कश्चिज्जीवः सम्यक्त्वसहितं मतिज्ञानमवाप्य प्रतिपत्य चान्तर्मुहूचे मिथ्यात्वे स्थित्वा पुनरपि तदावरणकर्म्मक्षयोपशमात् सम्यक्त्वसहितं तदवाप्नोति तदा अधन्वमन्तरमन्तर्मुहूर्त्त मतिज्ञानस्य, उत्कर्षतस्त्वपार्द्धपुद्गल परावर्त्तः, स चाशातनाप्रचुर स्वावसातव्यः, उक्तं च- "तित्थयस्पवयणसूर्य आयरिवं गणहरं महद्दियं। आसायंतो बहुसो अनंतसंसारिओ भणिओ॥ १॥ (वि०४३७)” नानाजीवानपेक्ष्यान्त|| राभावः, जमिनिवोधिकज्ञानिभिर्लोकस्य सर्वदैवाशून्यत्वात्, उक्तं च- "एगस्स जहन्नेणं अंतरमंतोमुहुत्तमुक्कोसं । | पोग्गलपरियद्दद्धं देणं दोसबहुलस्स ॥१॥ (वि०४३८) जमसुन्नं तेहिं ततो नाणाजीवाणमंतरं नत्थि ।” भाग इति द्वारं, तत्र | मतिज्ञानिनः शेषज्ञानिनाम ज्ञानिनां चानन्ततमे भागे वर्त्तते, शेषज्ञानिनो हि सिद्ध केवलिसहिता अज्ञानिनस्तु वनस्पतिसहिताः अनन्ताः, आभिनिबोधिकज्ञानिनस्तु सर्वलोकेऽप्यसङ्ख्याता एवेति, आइच - "मइनाणं सेसाणं जीवाणमणंतभागंमि” (
इति अथ भावद्वारं, तत्र मतिज्ञानिनः क्षायोपशमिके भावे वर्त्तन्ते, मत्यादिचतुष्टयस्य क्षायोपशमिकत्वात् ॥ सम्प्रत्यल्पबहुत्व
For Pevce & Personal U Ony
Jan Education International
102~
www.sanlibrary.org
