________________
৩০
સભ્યજ્ઞાનદીપિકા
વળી, તેને કોઈ પૂછે કે તમે કોણ છો? ત્યારે તે પોતાના મુખથી જાતે જ કહે છે કે અમે જૈનમતવાળા, અમે વિષ્ણુમતવાળા, અમે શિવમતવાળા, અમે બૌદ્ધમતવાળા' ઇત્યાદિ કહે છે, પણ એ બધા મતવાળા સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સભ્યજ્ઞાનમયી સ્વભાવવસ્તુ સાથે તન્મયી નથી.
જેમ સૂર્ય પોતાનો સ્વભાવગુણ-પ્રકાશ છોડતો નથી તે જ પ્રમાણે સ્વસમ્યગ્નાન પોતાના જ્ઞાનગુણને છોડતું નથી.
જેમ કોઈ શરીર પર કાંબળ ઓઢી મધપૂડાને તોડવા લાગ્યો, તે સમયે તેને હજારો મધુમક્ષિકા લાગેલી છે તોપણ તે પુરુષ અડંખ રહે છે; તે જ પ્રમાણે કોઈ જીવે ગુરુવચનઉપદેશથી સ્વસમ્યગ્નાનાનુભવરૂપ કાંબળ ઓઢી લીધી છે તો તેને સંસાર મક્ષિકા ચોંટતી નથી.
જેમ કાગપક્ષી બોલે છે, તે જ પ્રમાણે કોઈને સ્વસમ્યગ્નાનાનુભવની તન્મયતા-પરમાવગાઢતા તો થઈ નથી અને તે મોટાં મોટાં વેદ-સિદ્ધાંત-શાસ્ત્ર-સૂત્ર વાંચે, બોલે છે, તે કાગભાષણ તુલ્ય જાણવાં.
જેમ કસ્તૂરીમૃગની સમીપ જ કસ્તૂરી છે પરંતુ કસ્તૂરીની સુગંધ નાસિકા દ્વારા ધારણ કરીને તે કસ્તૂરીને જંગલમાં અહીં-તહીં ખોળતો ફરે છે, ધસ્યો ધસ્યો દોડે છે; તે જ પ્રમાણે જીવની સમીપ જ જીવથી તન્મયરૂપ સ્વસમ્યજ્ઞાનમયી પરમાત્મા છે છતાં તેને જીવ, આકાશપાતાળ-લોકાલોકમાં ખોળે છે. અજ્ઞાની જીવને એ ખબર નથી કે જેને હું શોધું છું તે વસ્તુ તો મારી મારા સમીપ જ છે મારા સ્વસમ્યજ્ઞાનથી તન્મય છે અથવા હું પોતે જ સ્વસમ્યજ્ઞાનમયી પરમાત્મા છું.
જેમ ઈન્દ્રજાળના ખેલ મિથ્યા છે, તે જ પ્રમાણે આ
