________________
ભ્રાંતિખંડન દૃષ્ટાંત
૬૯
જેમ સૂકા છાણાને કણમાત્ર પણ અગ્નિ લાગી જાય તો તે અગ્નિના પ્રસંગથી એ સૂકું છાણું અનુક્રમે બળી જાય છે; તે જ પ્રમાણે કોઈ જીવને શ્રીસદ્ગુરુના વચનોપદેશ દ્વારા નેત્રના એક નિમિષ સમયકાળ માત્ર પણ સમ્યગ્નાનાગ્નિ તન્મયરૂપ લાગી જાય તો તે જીવનાં દ્રવ્યકર્મ, ભાવકર્મ અને નોકર્મ અનુક્રમપૂર્વક જળી-બળી જાય છે, એમાં કદી પણ કોઈ પ્રકારનો સંદેહ નથી.
જેમ કોઈ સ્ત્રી પોતાના સ્વભર્તારને તજીને અન્ય પુરુષની સાથે સેવા-રમણ આદિ કરે છે તો તે સ્ત્રી વ્યભિચારણી-મિથ્યાત્વણી છે. તે જ પ્રમાણે કોઈ પોતાના પોતામાં પોતામય સ્વસમ્યજ્ઞાનમયી દેવને છોડીને અજ્ઞાનમય દેવની સેવા-ભક્તિમાં લીન છે તો તે મિથ્યાદષ્ટિ છે.
જેમ કોઈ મદિરાનો વ્યસની (મદિરા) પીવાનો સર્વથા પ્રકારથી ત્યાગ કરે તો તેને મદોન્મત્તપણાનો ત્યાગ થશે. તે જ પ્રમાણે કોઈ જીવ જાતિ, કુળ, રૂપ, તપ, બળ, વિદ્યા, લાભ અને અધિકાર એ આઠ મદનો સર્વથા પ્રકારથી ત્યાગ કરશે તો તે નિશ્ચય જે સ્વસ્વરૂપ સમ્યજ્ઞાનગુણ છે, તેની સાથે તન્મય થશે.
જેને તિલ-તુષમાત્ર પણ પરિગ્રહ નથી તથા જે પાંચ પ્રકારનાં શરીરથી પણ કદી કોઈ પ્રકારથી તન્મય નથી તે જ સદ્ગુરુ છે.
જેમ કોઈ મદ્ય-ભાંગ આદિ પીવાથી મદોન્મત્ત થાય છે, તેને લૌકિકજન આ પ્રમાણે કહે છે કે ‘આ મતવાળો છે'; એ જ પ્રમાણે કોઈ અપૂર્વ મતિમંદ મદિરા પીને મદોન્મત થઈ રહ્યા છે તેવા આ જૈનમતવાળા, વિષ્ણુમતવાળા, શિવમતવાળા અને બૌદ્ધમતવાળા ઇત્યાદિક છે.
