________________
નથી, માત્ર જાણે જ છે.
પ્રશ્ન તો આ શુભાશુભ (ભાવ) કોણ કરે છે?
ઉત્તર નિશ્ચયનયથી જેનો જે તેનો તે જ કર્તા છે તથા વ્યવહારનયથી શુભાશુભકર્મથી અતસ્વરૂપ અતન્મયી થઇને જ્ઞાન કર્તા છે.
=
શું કરું? કહેતાં લાજ-શરમ ઉપજે છે તોપણ કહું છું. જેમ સૂર્યથી પ્રકાશ કદી પણ ભિન્ન થયો નથી, થશે નહીં તથા ભિન્ન છે નહીં; તેમ જેનાથી દેખવું-જાણવું કદી પણ ભિન્ન થયું નથી, થશે નહીં તથા ભિન્ન છે નહીં, એવા કેવલ જ્ઞાનમયી પરમાત્માથી નેત્રના એક ટમકારમાત્ર વા સમયકાળમાત્ર પણ કોઈ જીવ ભિન્ન રહે છે તે જીવ સંસારી મિથ્યાદષ્ટિ પાતકી છે. જેમ સૂર્યથી અંધકાર અલગ છે તેવી જ રીતે જ્ઞાનસ્વરૂપી જિનેન્દ્રથી પોતાને અલગ સમજીને ધાતુ-પાષાણની દેવમૂર્તિનાં દર્શન, પૂજાદિક કરે છે તે મૂર્ખ મિથ્યાદૃષ્ટિ છે. તથા જેમ સૂર્યથી પ્રકાશ તન્મયી છે તેમ જ્ઞાનસ્વરૂપી જિનેન્દ્રથી ગુરુઉપદેશાનુસાર તન્મયી થઇને પછી ધાતુપાષાણની મૂર્તિનાં દર્શન, પૂજાદિક કરે છે તે સમ્યગ્દષ્ટિ ધન્યવાદ યોગ્ય છે.
હે મારા મિત્ર! દાન, પૂજા, વ્રત, શીલ, જપ, તપ અને નિયમ આદિ શુભકર્મ ક્રિયાભાવ કરો તથા અશુભ જે પાપ, અપરાધ, જૂઠ, ચોરી, કામ અને કુશીલ પણ કરો, અર્થાત્ શુભાશુભ કામ - કર્મ - ક્રિયા ઇચ્છાનુસાર ભલે કરો, પરંતુ સમજીને કરો. લૌકિક વચન પણ પ્રસિદ્ધ છે કે ‘જુઓ ભાઇ! જો તમે સમજીને કામ કાર્ય કરતા હોત તો નુકસાન-બગાડ શા માટે થાત? પણ સમજ્યા વગર આ કામ - કાર્ય તમે કર્યું તેથી નુકસાન થયું.' તમે પૂર્વે અનંત વાર
-