________________
ભાંતિખંડન દૃષ્ટાંત
૧૨૭
છતાં પણ મિથ્યાદષ્ટિને સ્વકાળલબ્ધિ પરિપાક થયા વિના સ્વસમ્યજ્ઞાનાનુભવની અચળતા - પરમાવગાઢતા થતી નથી.
જેમ સૂર્ય પ્રકાશ તો કરે છે પણ આંધળો દેખાતો નથી ત્યાં સૂર્યનો શો દોષ? તેમ સદ્ગુરુ સમ્યજ્ઞાનનો ઉપદેશ તો કરે છે પણ મિથ્યાષ્ટિ સ્વસમ્યજ્ઞાનાનુભવની પરમાવગાઢતા ધારણ કરતો નથી તેમાં સદ્દગુરુનો શો દોષ?
જેમ દીપક, અન્ય ઘટ-પટાદિક વસ્તુને પ્રગટ કરતો નથી, કારણ કે તે વસ્તુઓ દીપકને એમ કહેતી નથી-પ્રેરણા કરતી નથી કે હે દીપક! તું અમને પ્રગટ કર! એ જ પ્રમાણે દીપક પણ તે ઘટપટાદિ વસ્તુઓને કહેતો નથી-પ્રેરણા કરતો નથી કે તે ઘટપટાદિક વસ્તુઓ! તમે મને પ્રગટ કરો! એ જ પ્રમાણે સ્વસમ્યજ્ઞાનદીપક છે તે તો અન્ય સંસાર વા તન, મન, ધન, વચનાદિક વસ્તુઓને વા તન, મન, ધન, વચનાદિકનાં જેટલાં શુભાશુભ વ્યવહાર-ક્રિયા-કર્મ છે તેને તથા તેનાં શુભાશુભ ફળને પ્રગટ કરતો નથી, કારણ કે આ સંસાર, તન, મન, ધન, વચનાદિક વસ્તુ, વળી, એનાં શુભાશુભ વ્યવહાર-ક્રિયા-કર્મ તથા એનાં શુભાશુભ ફળ એ સર્વ સ્વસમ્યજ્ઞાનદીપકને એમ કહેતાં નથી, પ્રેરણા કરતાં નથી કે હે સ્વસમ્યજ્ઞાનદીપક! તું અમને પ્રગટ કર! એ જ પ્રમાણે આ સ્વસમ્યજ્ઞાનદીપક છે તે પણ આ સંસારને, તન, મન, ધન, વચનાદિ વસ્તુઓને, તેનાં જેટલાં શુભાશુભ વ્યવહાર-ક્રિયા-કર્મ છે તેને અને તેનાં જેટલાં શુભાશુભફળ છે તેને એમ કહેતો નથી - પ્રેરણા કરતો નથી કે હે સંસાર, તન, મન, ધન, વચનાદિક વસ્તુઓ, તન, મન, ધન, વચનાદિનાં જેટલાં શુભાશુભ વ્યવહાર-ક્રિયા-કર્મ, અને તેનાં શુભાશુભ ફળો! તમે મને પ્રગટ કરો.
જેમ બાજીગર અનેક પ્રકારના તમાસા-ચેષ્ટા કરે છે