________________
૮૯
ભ્રાંતિખંડન દૃષ્ટાંત દ્રવ્યકર્મ, ભાવકર્મ, નોકર્માદિકના બંધમાં આવતા નથી.
જેમ ગોમટ્ટ નામના પર્વતની ઉપર બાહુબલિજી રાજ્યસંપદા, ધનધાન્ય, સુવર્ણ, રતન, વસ્ત્રાદિ સર્વ બાહ્ય પરિગ્રહ છોડી નગ્ન-દિગંબર થઈને ઊભા ઊભા ધ્યાનમાં એવા લીન થયા કે પોતાના શરીર ઉપર વજપાતાદિક થાય તો પણ ચલાયમાન થાય નહીં. વળી, આખા અંગ ઉપર સર્પ અને વૃક્ષલતાઓ લપેટાઈ ગઈ અને મૌન-અંચલ આદિ અવસ્થા સુધી પહોંચીને એક વર્ષ સુધી ઊભા રહ્યા તોપણ તેઓ સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સમ્યજ્ઞાનાનુભવની પરમાવગાઢતાની સાથે (નિરંતર) તન્મયરૂપ ન થયા, કારણ કે તેમના અંતઃકરણમાં સૂક્ષ્મ અનિર્વચનીય એવી વાસના રહી હતી કે હું ભરતની ભૂમિ ઉપર ઊભો છું'. પણ જ્યારે તેઓ પૂર્વોક્ત દશા(અવસ્થા)થી સર્વથા પ્રકારે ભિન્ન થયા ત્યારે જ તેઓ સ્વસમ્યજ્ઞાનાનુભવની પરમાવગાઢતાની સાથે સૂર્ય-પ્રકાશવત્ તન્મયરૂપ મળી ગયા.
ગુરુ, ભ્રમજાળરૂપ સંસારથી સહજમાં જે ભિન્ન કરી દે છે. જેમ જળકુંડમાં જળની ઉપર તેલબિંદુ તરે છે; તે જ પ્રમાણે લોકાલોક-જગત-સંસારની ઉપર, પંચભૂત પુદ્ગલપિંડ વા રાગદ્વેષભાવની ઉપર તથા કામ, ક્રોધ, કુશીલાદિ જેટલાં શુભાશુભ વ્યવહાર-ક્રિયા-કર્મ છે અને તેનાં જેટલાં ફળ છે તે સર્વની ઉપર સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સમ્યજ્ઞાનમયી સ્વભાવસ્વરૂપ પરબહ્મ પરમાત્મા સિદ્ધપરમેષ્ઠી તરે છે, તે આ ભ્રમજાળરૂપ સંસારમાં શી રીતે ડૂબશે વા શી રીતે ગુપ્ત થશે?
જો ઘટ કહિયે ઘીવકો; ઘટકો રૂપ ન ઘીવ; ત્યાં વર્ણાદિક નામસેં, જડતા લહૈ ન જીવ.
ખાંડો કહિયે કનકકો, કનક મ્યાન સંજોગ; | ન્યારો નિરખત માનસે, લોહ કહૈ સબ લોક.
, સંસાર
સલબિભત ૫ જેટલા
