________________
પંજાબથી. આપણાં બે મુખ્ય કેન્દ્રો છે – ગુજરાત અને મારવાડ. જૈન શાસનનાં બે મુખ્ય કેન્દ્ર. મહારાષ્ટ્ર વગેરે બીજાં બધાં ક્ષેત્રો ખરાં, પણ મુખ્ય કેન્દ્ર તો આ બે જ. અને ત્યાં સાધુઓ નહોતા એમ નહિ. વીરવિજયજી મહારાજ જેવા ઘણા સંતો હતા. બધા કવિ હતા. ઉત્તમ ચારિત્રવંત હતા. પણ ગચ્છમાં પ્રાણ ફૂંકે એવું કોઈ નહિ. એ કામ આ પંજાબી ત્રિપુટીએ કર્યું.
બૂટેરાયજી મહારાજ, મૂળચંદજી મહારાજ અને વૃદ્ધિચંદ્રજી મહારાજ. આ ત્રણ તે પંજાબી ત્રિપુટી. આ એમનાં મૂળ નામો છે – સ્થાનકમાર્ગનાં; આપણાવાળાં નામો પછી આવશે, દીક્ષા લેશે પછી. ત્રણેય મહાપુરુષોએ સ્થાનકવાસી દીક્ષા લીધેલી.
બૂટેરાયજી મ. ની વાત કરું. પોતે પંજાબના વતની. સંવત્ ૧૮૬૩માં જન્મ. કેટલાં વરસ થયાં? ૧૮૬૩-૧૯૬૩-૨૦૬૩૨૦૭૧, તો ૨૦૦ કરતાં વધારે વરસ થયાં. ૧૮૭૮માં વૈરાગ્યભાવ જાગ્યો. પંદર વરસની ઉંમરે માને કીધું કે “મને તારા ઘર-સંસારમાં કોઈ રસ નથી. મને ગમતું નથી. મારે સાધુ થવું છે. મારે ભગવાનને ભજવા છે”.
અને એમને મા પણ એવી મળી કે એણે કહ્યું કે “બેટા! તારે સાધુ થવું છે ? તો મારી રજા છે. પણ એક વાત મારી માનજે. ગમે તેવો સાધુ ન થતો. સાધુ થાય તો પાછો ત્યાં સંસાર ઊભો ન કરતો. ભેખ લીધા પછી પાછો જો સંસાર માંડવાનો હોય તો મારે તને સાધુ નથી થવા દેવો. સાધુ થઈ જાણજે.” એ સાંભળીને એમણે માને કીધું કે તું રજા આપે તો હું ગુરુની શોધ કરું. રજા મળી. ૧૦ વરસ ગુરુની શોધમાં રખડ્યા છે બૂટેરાયજી. પોતે જાટ કોમના ક્ષત્રિય હતા. હિન્દુ ધર્મના હતા. જૈન ધર્મી નહોતા. એટલે હિન્દુ સંતો, સંન્યાસીઓની વચ્ચે ૧૦
