________________
જ્ઞાનાવરણીયાદિ ૭-૭ રાજાને મિત્ર બનાવી રાખે છે. રોગ થતાંની સાથે જ તેનો નાશ કરવો જોઈએ, તે જ રીતે ઊગતા શત્રુને તુરંત જ દાબી દેવો જોઈએ. આ બધી જ વાતો અહીં પ્રાપ્ત થાય છે. તેમાં પણ લશ્કરમાં સૈન્યને ભરતી કરવાની રીત વાંચો ત્યારે ગુરુભગવંતની કલ્પનાશક્તિ માટે ઓવારણાં લેવાનું મન થાય, તેવી વાત છે. આ કલ્પના દ્વારા ગૂઢ તત્ત્વજ્ઞાન જણાવ્યું છે.
સંસારનો ક્રમ છે. એક જીવ મોક્ષે જાય એટલે અવ્યવહાર રાશિમાંથી એક જીવ વ્યવહારરાશિમાં આવે. તેથી વ્યવહા૨રાશિની સંખ્યામાં હાનિ થતી નથી. આ સિદ્ધાંતને બહુ જ સુંદર રીતે પ્રગટ કર્યો છે.
આ ઉપરાંત, તે સમયના રિવાજો, મહોત્સવ ઉજવવાની રીત, ગુલામપ્રથા, આપઘાતની રીત, વિભિન્ન માન્યતાઓ, પુત્રપ્રાપ્તિની તીવ્ર ઈચ્છા, પતિને નચાવતી સ્ત્રીઓ, મેલી વિદ્યાના પ્રયોગો, તેમજ જરા, મૃતિ, જુવાની વિગેરેનું મનમોહક વર્ણન પણ જોવા મળે છે. આમ, આ ગુરુભગવંત સર્વતોમુખી પ્રતિભા ધરાવે છે. જ્ઞાની, ત્યાગી, વૈરાગી તો છે જ, પણ રાજનેતા, વેપારી, યુદ્ધનિતિજ્ઞ, જ્યોતિષી પણ છે.
છેલ્લે, વાત પૂરી કરતાં પહેલાં એટલું કહું કે – આપણે અનાદિકાળથી સંસારમાં ભટકીએ છીએ, હજુ કેટલો કાળ ભટકીશું, ખબર નથી. સાથે આ વાત આપણા હાથમાં પણ નથી. પરંતુ આજે આ વાતો સાંભળ્યા પછી નક્કી કરીએ કે આ ભવને પ્રથમ ભવ બનાવીએ. અને આ આપણા હાથની વાત છે. તો દુર્લભ એવું જિનશાસન મળ્યું છે, તેને સફળ બનાવી આત્મ કલ્યાણના માર્ગે આગળ વધીએ એ જ મંગલકામના.
65
