________________
આ ગુરુભગવંત સ્વરચિત ઉપમિતિગ્રંથની પ્રશસ્તિમાં હરિભદ્રસૂરિજીનો નામોલ્લેખ કરે છે. લખે છે –
अनागतं परिज्ञाय चैत्यवन्दनसंश्रया । मदथैव कृता येन वृत्तिललितविस्तरा ||
સિદ્ધર્ષિ કાલે ભટકવાનો છે, ઉન્માર્ગે જવાનો છે તેની ખબર આ હરિભદ્રસૂરિને હતી, તેથી ચૈત્યવંદનના બહાને મારા માટે જ આ લલિતવિસ્તરા બનાવી છે. આ છે તેમની ગુણગ્રાહકતા. આ ગુણગ્રાહી વૃત્તિની પરાકાષ્ઠા તો અહીં આવે છે કે ઉપમિતિ ગ્રંથની પ્રતિલિપિ કરી આપનારા ગુણા નામના સાધ્વીજી ભગવંતનો પણ આ પ્રશસ્તિમાં આદરથી ઉલ્લેખ કર્યો. આ રીતે તેમને પણ અમર બનાવી દીધા.
प्रथमादर्श लिखिता साध्व्या श्रुतदेवतानुकारिण्या । दुर्गस्वामिगुरूणां शिष्यिकयेयं गुणाभिधया ॥
સિદ્ધર્ષિમહારાજાને લલિતવિસ્તરા ગ્રંથથી પ્રતિબોધ થયો. તેથી મનમાં થયું કે હવે મારે પણ ગ્રંથસર્જન કરવું છે. તેમણે બહુ ગ્રંથો નથી બનાવ્યા. આંગળીના વેઢે ગણી શકાય તેટલા જ બનાવ્યા છે. પરંતુ જે બનાવ્યા તે એવા બનાવ્યા કે સમગ્ર વિશ્વને પોતાના ચરણમાં ઝૂકાવી દીધું.
આ ગુરુભગવંતે પ્રાકૃત ભાષામાં લખેલ શ્રીચંદ્રકેવલિ ચરિત્રનું સંસ્કૃત ભાષામાં નિર્માણ કર્યું.
જૈનન્યાય સાહિત્યના આદિ પુરસ્કર્તા સિદ્ધસેન દિવાકરજીએ ૩૨ શ્લોક પ્રમાણ ન્યાયાવતાર ગ્રંથની રચના કરી છે. તે ગ્રંથ ઉપર સિદ્ધર્ષિએ ૨૦૭૩ શ્લોક પ્રમાણ વૃત્તિ લખી છે. સિદ્ધસેન દિવાકરજીના ગ્રંથ ઉપર વિવરણ લખવું તે નાનીસૂની વાત નથી. અસાધારણ બૌદ્ધિક પ્રતિભા ધરાવનારા જ લખી શકે. આ ગ્રંથ ઉપર લખેલી વૃત્તિ જ સિદ્ધર્ષિ મહારાજાનું
29
