________________
-
તેમણે સમગ્ર સંઘને ભેગો કરી આ માટે વિનત્તિ કરી પોતાની ઇચ્છા દર્શાવી, રજા માંગી. સંઘસ્થવિરો આ સાંભળી નારાજ થઈ ગયા. કહે – ‘આ તો તમે તીર્થંકરો - ગણધરોની મહાન આશાતના કરી. બધા જ જીવો સમજી શકે તે માટે તેમણે આગમોની રચના પ્રાકૃત ભાષામાં કરી છે. શું તેમને સંસ્કૃતભાષા નહોતી આવડતી ? સમગ્ર ૧૪ પૂર્વે સંસ્કૃત ભાષામાં જ રચાયાં હતાં અને વિચ્છેદ પામ્યાં છે. આવા વિચારમાત્રથી પણ મોટું પ્રાયશ્ચિત્ત આવે.' સિદ્ધસેનસૂરિજીએ ખૂબ વિનયપૂર્વક તેમની ક્ષમા માગી અને પ્રાયશ્ચિત્તની યાચના કરી. સંઘસ્થવિરોએ વિમર્શ કરી તેમને પારાંચિત પ્રાયશ્ચિત્ત આપ્યું, જેમાં ૧૨ વર્ષ સુધી કઠોર તપ કરી, વેશ છોડી, સંઘથી દૂર રહી અજ્ઞાતપણે વિહરવાનું હોય, અને એ કાળમાં જો તેઓ શાસનપ્રભાવનાનું કોઈ મહાન કાર્ય કરે તો તેમને પાછા સંઘમાં લઈ લેવામાં આવે, બાકીનો કાળ માફ થાય. સિદ્ધસેનસૂરિજીએ નતમસ્તકે પ્રાયશ્ચિત્ત સ્વીકારી લીધું. સરળતાનો ગુણ છે ને ! પહેલેથી જ છે તે આપણે દીક્ષા વખતે જોયું. બાકી, પોતે પણ એટલા સમર્થ - જ્ઞાની હતા જ. પડકાર આપી શક્યા હોત. પરન્તુ નમ્રતા અને સરળતા પણ ભારોભાર હતી. તેથી પ્રાયશ્ચિત્ત સ્વીકારી, વેશ છોડી, ઉગ્ર તપ કરતાં કરતાં ૭ વર્ષ સુધી અજ્ઞાતપણે વિચર્યા.
એકવાર અજ્ઞાતવેશમાં જ ઉજ્જયિની પધાર્યા છે. રાજમન્દિરના દ્વાર પર આવી દ્વારપાલને કહે છે – ‘રાજાજીને જઈને પૂછો કે –
दिदृक्षुभिक्षुरायातस्तिष्ठति द्वारि वारितः 1 हस्तन्यस्तश्चतुःश्लोक उताऽऽगच्छतु गच्छतु ? ॥'
દ્વારપાલ રાજા પાસે ગયો ને આ શ્લોક કહ્યો. રાજા તો સાંભળીને ચમકી ઊઠ્યો. ‘આવું કવિકર્મ કોનું ? અનુમતિ
26
