Page Text
________________
अष्टमाध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥
।
[ कत्थइ कहिज्जइ ] 'कथण् वाक्यप्रबन्धे' य० । अनेन वा थस्य द्वित्वम् - क्यस्य लुक् च द्वितीये 'ईअ- इज्जौ क्यस्य' (३|१६०) क्य० कहिज्जते । 'त्यादीनामाद्य०' (३|१३९) ते०
४९५
(१८८०) कथ (२) । वर्त्त० ते । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० → 'द्वितीय - तुर्ययो०' (२।९० ) पूर्वथस्य त: । 'लोकात् ' (१।१।३) कत्थते । इज्ज० । 'ख - घ - थ० ' (१।१८७ ) थ० ह० । 'लोकात् ' (१|१|३) इ० कत्थइ कहिज्जइ ।
[ भुज्जइ भुञ्जिज्जइ ] 'भुजंप् पालना - ऽभ्यवहारयोः ' (१४८७) भुज् । वर्त० ते । 'भुजो भुञ्ज - जिम - जेम०' (४।११०) भुञ्जादेश: । 'विंशत्यादेर्लुक्' (१।२८) अनुस्वारलोपः' । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० य० । अनेन वा ज्ज० - क्यस्य च लुक् । 'व्यञ्जना०' (४।२३९) अत् । 'लोकात् ' (१|१|३) भुज्जते । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) ते० इ० भुज्जइ ।
पक्ष - भुज् । वर्त्त० ते । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० य० । 'भुजो भुञ्ज-जिम- जेम०' (४।११०) भुञ्जादेश: । 'ईअ - इज्जौ क्यस्य' ( ३।१६०) क्य० इज्ज० । 'लोकात् ' (१|१|३) भुञ्जिज्जते । 'त्यादीनामाद्य०' (३|१३९) ते०
इ० भुञ्जिज्जइ ।
[ गम्मिहिइ गमिहिइ ] 'गम्लं गतौ' (३९६) गम् । भविष्यन्ती स्यते । 'भविष्यति हिरादिः' (३।१६६ ) हि आगमः । अनेन वा द्वित्वं म्०→ म्म्० । 'व्यञ्जना०' (४।२३९) अत् । 'एच्च क्त्वा तुम्-तव्य०' (३।१५७) इत्वम् । 'त्यादी०' (३।१३९) स्यते० इ० गम्मिहिइ । पक्षे-गम् । भविष्यन्ती स्यते । 'भविष्यति हिरादिः' (३|१६६ ) हि आगमः । 'त्यादीनामाद्य०' (३।१३९) स्यते० इ० । 'व्यञ्जना०' (४।२३९) अत् । 'लोकात् ' (१|१|३) गमहिइ । 'एच्च क्त्वा - • तुम्०' (३।१५७) इत्वम् गमिहिइ || २४९ ।।
हृ-कृ-त्-ज्रामीरः ॥ ८।४।२५० ॥ एषामन्त्यस्य ईर इत्यादेशो वा भवति, तत्संनियोगे च क्यलुक् ॥
हीरइ हरिज्जइ । कीरइ करिज्जइ । तीरइ तरिज्जइ । जीरइ जरिज्जइ ॥
[ हृ-कृ-त्-ज्रामीर: ] हृ-कृ-तृ-ज् षष्ठी आम् । ईर प्रथमा सि ।
[ हीरइ हरिज्जइ ] 'हंग् हरणे' (८८५) हृ । वर्त० ते । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० य० । अनेन वा हृ० हीर० इति क्यस्य च लुक् । 'व्यञ्जना०' (४।२३९) अत् । 'लोकात् ' (१|१|३) हीरते | 'त्यादीनामाद्य० ' ( ३|१३९) → इ० हीरइ ।
ते ०
पक्षे- हृ । वर्त्त० ते । 'क्यः शिति' (३।४।७०) क्यप्र० य० । 'ऋवर्णस्याऽरः' (४।२३४) हृ० हर० । 'ईअ इज्ज० । 'लोकात् ' (१|१|३) हरिज्जते । 'त्यादीनामाद्य०' (३|१३९) ते० इ०
इज्जौ क्यस्य' (३|१६०) क्य०
हरिज्जइ ।
[ कीरइ करिज्जइ ] 'डुकृंग् करणे' (८८८) कृ । शेषं 'हीरइ हरिज्जइ' वत् ।
[ तीरइ तरिज्जइ ] 'तृ प्लवन-तरणयो:' (२७) तृ । शेषं 'हीरइ हरिज्जइ' वत् ।
[ जीरइ जरिज्जइ ] 'जृष्च् जरसि' (१९४५) ज् । शेषं 'हीरइ हरिज्जइ' वत् ॥२५०॥ अर्जेढिप्पः ॥ ८।४।२५१ ॥ अन्त्यस्येति निवृत्तम् || अर्जेर्विढप्प इत्यादेशो वा भवति, तत्संनियोगे क्यस्य च लुक् ॥ विढप्पइ । पक्षे- विढविज्जइ । अज्जिज्जइ ॥
| SR No. | 007102 |
| Book Title | Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 368 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 34 MB |