________________
५६२
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान-दुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ।
[तहे केरउ] तद् । षष्ठी ङस् । अनेन ङस्० → डहे० → अहे० इति । 'डित्यन्त्य०' (२।१२११४) अद्लोपः । 'लोकात्' (१।१।३) तहे । सम्बन्धिन् । शीघ्रादित्वात् केर इति । 'अ-डड-डुल्ला:०' (४।४२९) अप्र० । 'स्वराणां स्वराः प्रायोऽपभ्रंशे' (४।३२९) अ० → उ० केरउ । तस्याः सम्बन्धी इत्यर्थः ।
[कहे केरउ] किम् । षष्ठी ङस् । अनेन ङस् → डहे. → अहे० इति । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) इम्लोपः । 'लोकात्' (१।१।३) कहे । सम्बन्धिन् । शीघ्रादित्वात् केर इति । 'अ-डड-डुल्ला:०' (४।४२९) अप्र० । 'स्वराणां स्वरा:०' (४।३२९) अ० → उ० केरउ । कस्याः सम्बन्धी इत्यर्थः ॥३५९।।
यत्तदः स्यमो -नं ॥ ८।४।३६० ॥ अपभ्रंशे यत्तदोः स्थाने स्यमोः परयोर्यथासंख्यं धुं - त्रं इत्यादेशौ वा भवतः ।। प्रङ्गणि चिट्ठदि नाहु धुं-त्रं रणि करदि न भंति ॥१॥ पक्षे- तं बोल्लिअइ जु निव्वहइ ॥२॥ [यत्तदः स्यमो -त्रं] यत्तद् षष्ठी ङस् । स्यम् षष्ठी ओस् । -त्रं प्रथमा सि । [प्रङ्गणि चिट्ठदि नाहु धुं-त्रं रणि करदि न भंति ] ॥ द्विपदी ॥ अस्यार्थः- यद्-यस्मान्नाथः प्राङ्गणे तिष्ठति तदहमेवं जानामीति शेषः । नाथो रणे न भ्रान्तिः । संदेहनं करोतीत्यर्थः ।
[धं-त्रं ] यद्-तद् । प्रथमा सि - द्वितीया अम् । अनेन यथासंख्यं यत्तत्त्स्थाने धं-त्रं । 'स्यम्-जस्०' (४।३४४) सिअम्लुक् धुं-त्रं ।
[तं बोलिअइ जु निव्वहइ ] अस्यार्थ:- तद् जल्प्यते यन्निर्वहति ।
[तं] तद् । द्वितीया अम् । 'अमोऽस्य' (३५) अलुक् । 'अन्त्यव्यः' (१।११) लुक् । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः तं ।
[जु] यद् । प्रथमा सि । 'अन्त्य०' (१२११) द्लुक् । 'स्यमोरस्योत्' (४।३३१) य० → यु० । 'आदेयो जः' (१।२४५) यु० → जु० । 'स्यम्-जस्-शसां लुक् (४।३४४) सिलुक् जु ॥३६०॥
इदम इमुः क्लीबे ॥ ८।४।३६१ ॥ अपभ्रंशे नपुंसकलिने वर्तमानस्येदमः स्यमोः परयोः इम इत्यादेशो भवति ॥
इमु कुलु तुह तणउं । इमु कुलु देक्खु ॥ [इदम इमुः क्लीबे] इदम् षष्ठी ङस् । इमु प्रथमा सि । क्लीब सप्तमी ङि ।।
[इमु कुलु तुह तणउं] इदं कुलं तव सम्बन्धी इत्यर्थः ।
→ इमु० । 'स्यम्-जस्-शसां लुक्' (४।३४४) सिलुक् इमु ।
[इमु] इदम् । प्रथमा सि । अनेन इदम् [इमु कुलु देक्खु] इदं कुलं पश्य । [इमु] इदम् । द्वितीया अम् । अनेन इदम्
→ इमु० । 'स्यस्-जस्-शसां लुक्' (४।३४४) अम्लुक् इमु ॥३६१।।
