________________
अष्टमाध्यायस्य प्रथमः पादः ।।
उदोद्वाऽऽर्ने ॥ ८॥१८२ ॥ आर्द्रशब्दे आदेरात उद् ओच्च वा भवतः ॥ उल्लं । ओल्लं ॥ पक्षे-अल्लं । अदं । बाह-सलिल-पवहेण उल्लेइ ।
[उदोद्वाऽऽर्ने] उच्च ओच्च = उदोत् । प्रथमा सि । 'दीर्घङ्याब्' (१।४।४५) सिलुक् । वा प्रथमा सि | आर्द्र सप्तमी ङि।
[उलं ओल्लं] आर्द्र । 'सर्वत्र०' (२७९) ऊर्ध्व-रोप: । 'क-ग-ट-ड०' (२।७७) द्लुक् । 'हरिद्रादौ लः' (१२२५४) रस्य लः । "अनादौ०' (२।८९) लस्य द्वित्वं-ल० → ल्ल० । अनेन आ० → उ० - ओ० । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३२५) सि० → म्० । 'मोऽनुस्वारः' (१९२३) अनुस्वारः उलं ओल्लं । पक्षे
[अल्लं अई] आई । 'हस्वः संयोगे' (१८४) आ० → अ० । 'सर्वत्र०' (२७९) लुक् । 'हरिद्रादौ लः' (१२२५४) इति लत्वम् । 'अनादौ०' (२१८९) लस्य दस्य च द्वित्वं - ल० → ल० - द० → द्द० । प्रथमा सि। 'क्लीबे स्वरान्म् से:' (३६२५) सि० → म्० । 'मोऽनुस्वारः' (१९२३) अनुस्वारः अल्लं अई।
[बाह-सलिल-पवहेण उल्लेइ] बाष्प । 'बाष्पे होऽश्रुणि' (२७०) ष्प० → ह. बाह । प्रवाह । 'घवृद्धा' (१।६८) वा० → व० । 'सर्वत्र०' (२७९) लुक् । तृतीया टा। 'टा-आमोर्णः' (३६) इति टास्थाने णः । 'टाण-शस्येत्' (३।१४) इति अ० → ए० - ह० → हे० पवहेण । आई । आर्द्र करोति = आर्द्रयति । "णिज्बहुलं०' (३।४।४२) णिचप्र०
→ इ० । 'त्रन्त्यस्वरादेः' (७४।४३) रमध्यादकारलुक् । वर्त० तिव् । 'त्यादीनामाद्यत्रयस्या०' (३।१३९) तिव्० → इ० । 'णेरदेदावावे' (३।१४९) xि० →→ । 'सर्वत्र०' (२७९) लुक् । 'क-ग-ट-ड०' (२७७) द्लुक् । 'हरिद्रादौ लः' (१।२५४) र० → ल० । 'अनादौ०' (२।८९) लस्य द्वित्वं-ले० → ल्ले० । अनेन उत्वं उल्लेइ ॥८२॥
ओदाल्यां पङ्क्तौ ॥ ८॥१८३ ॥ आलीशब्दे पङ्क्तिवाचिनि आत ओत्वं भवति ॥ ओली ॥ पङ्क्ताविति किम् ? ओली सखी ॥ [ओदाल्यां पङ्क्तौ ] ओत् प्रथमा सि । आली सप्तमी ङि । पङ्क्ति सप्तमी ङि। [ओली] आली । प्रथमा सि । अनेन आ० → ओ० । 'अन्त्यव्यञ्जनस्य' (१।११) सलुक ओली ॥८॥
हस्वः संयोगे ॥ ८॥१८४ ॥
दीर्घस्य यथादर्शनं संयोगे परे हुस्वो भवति ॥ आत् - आम्रम् → अम्बं । ताम्रम् → तम्बं । विरहाग्निः → विरहग्गी । आस्यम् → अस्सं ॥ ईत्-मुनीन्द्रः → मुणिन्दो । तीर्थम् → तित्थं ॥ ऊत् - गुरूल्लापाः → गुरुल्लावा । चूर्णः → चुण्णो ॥ एत् - नरेन्द्रः → नरिंदो । म्लेच्छ: → मिलिच्छो । दिट्टिक्क-थण-वटुं॥ . ओत्-अधरोष्ठः → अहरुटुं । नीलोत्पलम् → नीलुप्पलं ॥ संयोग इति किम् ? आयासं । ईसरो । ऊसवो ॥
१. E.G. 'तैलादौ' (२९८) । २. 'आलिः सखी वयस्याऽथ' अ० को० -१०९७ । 'आली सख्यावली अपि' अ० को० -२७३१ ।
