________________
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान-ढुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ॥
'ऐत एत्' (१।१४८) नै० → ने० । 'क-ग-च-ज-त-द-प-य-वां प्रायो लुक् (१।१७७) य्लोपः - क्लोपश्च । प्रथमा सि । 'अतः सेझैः' (३२) सि० → डो० → ओ० । 'डित्यन्त्यस्वरादेः' (२।१।११४) अलुक् । नेरइओ नारइओ इति सिद्धम् ।
[पच्छेकम्मं] पश्चात्-कर्मन् । 'अन्त्यव्यः' (१।११) त्-न्लुक् । 'हुस्वात् थ्य-श्च-त्स-प्सामनिश्चले' (२।२१) श्चस्य छः । 'अनादौ०' (२।८९) छस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो०' (२।९०) पूर्वछस्थ चः । आर्षत्वात् अत्रापि अनेन च्छे० । 'सर्वत्र' (२२७९) रलक । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० , म्० । मोऽनुस्वारः' (१२३) अनुस्वारः पच्छेकम्म इति सिद्धम् ।
[असहेज्ज देवासुरा] 'असाहाय्य । 'वाऽव्ययोत्खातादावदातः' (१।६७) इति सा० → स० । 'द्य-य्य-यां जः' (२।२४) इति व्यस्थाने जः । आर्षे अनेन हा० → हे० । "अनादौ०' (२१८९) जस्य द्वित्वं -ज० → ज्ज० असहेज्ज इति सिद्धम् ॥७९॥
पारापते रो वा ॥ ८॥१८० ॥ पारापतशब्दे रस्थस्याऽऽत एद् वा भवति ॥ पारेवओ पारावओ ॥ [पारापते रो वा] पारापत सप्तमी ङि । र षष्ठी ङस् । वा प्रथमा सि ।
[पारेवओ पारावओ] पारापत (२) । अनेन वा रा० → रे० । 'पो वः' (१।२३१) प० → व० । 'क-ग-च-तद-प-य-वां०' (१।१७७) त्लुक् । प्रथमा सि । 'अतः से?:' (३।२) सि० → डो० → ओ० पारेवओ पारावओ ॥८०॥
मात्रटि वा ॥८॥१८१ ॥ मात्रट्प्रत्यये आत एद् वा भवति ॥ एत्तिअमेत्तं एतिअमत्तं ॥ बहुलाधिकारात् क्वचिन्मात्रशब्देऽपि - भोअण-मेत्तं ॥ [मात्रटि वा] मात्रट् सप्तमी ङि । वा प्रथमा सि ।
[एत्तिअमेत्तं एत्तिअमत्तं] एतद् । एषा संख्यामानमस्य । 'यत्-तदेतदो०' (७।१।१४९) डावतुप्र० → आवत्० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अल्लुक् । एतावदेव । मात्रटप्र० → मात्र० । 'यत्तदेतदोऽतोरित्तिअ एतल्लुक् च' (२२१५६) (?) (इदं - किमश्च डेत्तिअ-डेत्तिल-डेदहाः' (२।१५७) एतावत्स्थाने एत्तिअ आदेशः) । अनेन वा एत्वं - मा० → मे० । 'सर्वत्र ल०' (२७९) लुक् । “अनादौ०' (२१८९) तस्य द्वित्वं-त० → त्त० । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३६२५) सि० → म्० । 'मोऽनुस्वारः' (१२२३) अनुस्वारः एत्तिअमेत्तं । यत्र न एकारस्तत्र एत्तिअमत्तं । 'हुस्वः संयोगे' (१९८४) मा० → म० । शेषं पूर्ववत् ।
[भोया अणमेत्तं] भोजन-मात्र । भोजनं च तन्मानं च । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) जलुक् । 'अवर्णो०' (१।१८०) अ० → य० ? । 'नो णः' (१।२२८) न० , ण० । अनेन मात्रशब्दस्याऽपि आकारस्य एकारः । 'सर्वत्र०' (२१७९) लुक् । 'अनादौ०' (२१८९) तस्य द्वित्वं- त० →त्त० । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० →म् । 'मोऽनुस्वारः' (१२२३) अनुस्वारः भोयर अणमेत्तं ॥८॥
१. G. असहाय । K. असहाय्य । २. G. 'तैलादौ' (२।९८) । ३. G. तैलादौ' (२।९८) ।
