________________
२५६
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान- दुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे । हि० 'क-ग-च-ज०' (१११७७) क्लुक् । प्रथमा सि । ओ० पहिओ ॥ १५२ ॥
ईयस्याऽऽत्मनो णयः ।। ८।२।१५३ ॥
अप्पणयं ॥
(१।२८) अनुस्वारलोपः । 'ख-घ- थ०' (१।१८७) थि० 'अत: सेर्डो:' (३।२) सि०
डो०
1
आत्मनः परस्य ईयस्य णय इत्यादेशो भवति ॥ आत्मीयम् [ ईयस्वाऽऽत्मनो णयः ] ईय षष्ठी डस् आत्मन् षष्ठी ङस् [ अप्पणयं ] आत्मीय अनेन ईयस्य स्थाने णयः 'ह्रस्वः संयोगे वा' (३३५१) त्म०प०। 'अनादौ०' (२२८९) पस्य द्वित्वम् 'मोऽनुस्वारः' (१।२३) अनुस्वारः अप्यणयं ॥ १५३॥
I
जय प्रथमा सि ।
(१२८४) आ० अ० 'भस्माऽऽत्मनोः पो प्रथमा सि 'क्लीबे० ' ( ३।२५) सि०म्०
त्वस्य डिमा-तणौ वा ॥ ८।२।१५४ ॥
त्वप्रत्ययस्य डिमा-तण इत्यादेशौ वा भवतः ॥
पौणिमा । पुष्फिमा । पौणत्तणं । पुप्फतणं । पक्षे पीणत्तं । पुष्फलं ॥ इम्नः पृथ्वीदिषु नियतत्वात् तदन्यप्रत्ययान्तेषु अस्य विधिः ॥ पीनता इत्यस्य प्राकृते पीणया इति भवति । पीणदा इति तु भाषान्तरे, तेनेह तलो दा न क्रियते ॥
डिमा-तण प्रथमा औ वा प्रथमा सि ।
[ त्वस्य डिमात्तणौ वा ] त्व षष्ठी ङस् [ पीणिमा ] पीनत्व । अनेन वा त्वस्य डिमा० (१|१|३) पीनिमा 'नो णः' (१२२८) नि०णि०
इमा० । डित्त्वात्' डित्यन्त्य० ' (२|१|११४) अलोपः । 'लोकात् ' प्रथमा सि 'अन्त्य० ' (१।११) स्लुक् पीणिमा ।
I
[ पुष्फिमा ] पुष्पत्व । अनेन वा त्वस्य डिमा० इमा० डित्त्वात् 'डित्यन्त्य० ' (२|१|११४) अलोपः । 'लोकात्' (१|१|३) पुष्पिमा । 'ष्प- स्पयोः फः' (२२५३) ष्पस्य फ० । 'अनादौ ० ' (२२८९) फस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो०' (२।९०) पूर्वकस्य पः प्रथमा सि 'अन्त्य०' (१।११) स्लुक् पुष्फिमा ।
I
[ पीणत्तणं ] पीनत्व । अनेन वा त्वस्य त्तणः । 'नो णः' (१।२२८) न० ० प्रथमा सि। 'क्लीबे०' (३३२५) म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः पीणत्तणं ।
सि०
[ पुष्कत्तणं ] पुष्यत्व । अनेन वा त्वस्य सणः । 'ष्प-स्पयोः फर' (२२५३) व्यस्य फ० । 'अनादी०' (२२८९) फस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो० (२९०) पूर्वकस्य पः प्रथमा सि 'क्लीवे०' (३२५) सि०म्० 'मोऽनु०' (१।२३ ) अनुस्वारः पुण्फत्तणं ।
1
[ पीणत्तं ] पीनत्व । 'नो ण:' ( ११२२८) नस्य णः । 'सर्वत्र ल व०' (२२७९) ब्लुक्। 'अनादौ' (२३८९) तस्य द्वित्वम् । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि०म्० । 'मोऽनुस्वारः (१।२३) अनुस्वारः पीणत्तं ।
[ पुष्कत्तं ] पुष्पत्व । 'ष्प- स्पयोः फर' (२२५३) ष्पस्य फ० । 'अनादौ०' (२२८९) फस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय- तुर्ययो० ' (२।९०) पूर्वकस्य पः 'सर्वत्र ल व०' (२२७९) ब्लुक्। 'अनादी०' (२२८९) तस्य द्वित्वम् । प्रथमा सि । 'क्लीवे० ' ( ३।२५) सि० म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः पुप्फत्तं ।
[ पीणया ] पीनता । 'नो णः' (१।२२८) नस्य णः । 'क-ग-च-ज० ' (१।१७७) त्लुक् । 'अवर्णो यश्रुतिः' (१।१८०) आ०या० । प्रथमा सि । 'अन्त्य० ' (१।११) स्लुक् पीणया ।
