________________
अष्टमाध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
[पिहं पुहं ] पृथक् (२) । अनेन प्रथमे पृ० → पि० । द्वितीये पृ० पु० । 'ख घ - थ० ' (१।१८७ ) थ० ह० | प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' ( ३।२७) सिलुप् । 'वा स्वरे मश्च' (१।२४) क्०म्० । 'मोऽनुस्वारः' (१।२३) अनुस्वारः पिहं पुहं ।
[मिइङ्गो मुइङ्गो ] मृदङ्ग (२) । अनेन प्रथमे मृ०मि० । द्वितीये मृ० लुक् । 'इ: स्वप्नादौ' (१।४६) अस्य इ० । प्रथमा सि । 'अत: सेर्डो:' (३२) सि० (२|१|११४) अलुक् मिइङ्गो मुइङ्गो ।
९१
[ नत्तिओ नत्तुओ ] नप्तृक (२) । 'क-ग-ट-ड०' (२।७७) प्लुक् । अनेन प्रथमे तृ० ति० । द्वितीये तृ० → तु० । 'अनादौ ० ' (२८९) तस्य द्वित्वम् । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) क्लुक् । प्रथमा सि । 'अत: सेर्डो:' (३२) सि० → डो० → ओ० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अलुक् नत्तिओ नत्तुओ ॥१३७॥
इदेदोद् वृन्ते ॥ ८।१।१३९ ॥
मु० । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) डो० ओ० । 'डित्यन्त्य०'
वा बृहस्पतौ ॥ ८।१।१३८ ॥
बृहस्पतिशब्दे ऋत इदुतौ वा भवतः ॥ बिहप्फई । बुहप्फई । पक्षे - बहप्फई ॥ [ वा बृहस्पतौ ] वा प्रथमा सि । बृहस्पति सप्तमी ङि ।
[ बिहप्फई बुहप्फई बहप्फई ] बृहस्पति (२) । अनेन प्रथमे बृ० बि० । द्वितीये बृ० बु० । 'ष्प - स्पयोः फः ' (२/५३) स्पस्य फः | 'अनादौ०' (२२८९) फस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो० ' (२।९०) पूर्वफस्य पः । 'क-ग-च- ज०' (१।१७७) त्लुक् । प्रथमा सि । 'अक्लीबे सौ' (३|१९) दीर्घः - इ० → ई० । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् बिहप्फई बुहप्फई । यत्र इदुतौ न स्यातां तत्र 'ऋतोऽत्' (१।१२६) बृ० ब० । बहप्फई तद्वदेव ॥१३८॥
-
वृन्तशब्दे ऋत इत्-एत् - ओच्च भवन्ति ॥ विण्टं । वेण्टं । वोण्टं ॥
[ इदेदोद् वृन्ते ] इच्च एच्च ओच्च = इदेोत् । प्रथमा सि । वृन्त सप्तमी ङि ।
[ विण्टं वेण्टं वोण्टं ] वृन्त (३) । अनेन प्रथमे वृ० वि० । द्वितीये वृ० वे० । तृतीये वृ० वो० । 'वृन्ते ण्ट: ' (२।३१) न्त० ण्ट० । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० म्० । 'मोऽनुस्वारः' (१।२३) अनुस्वारः विण्टं वेण्टं वोण्टं ॥ १३९ ॥
-
रिः केवलस्य ॥ ८।१।१४० ॥
केवलस्य व्यञ्जनेनाऽसंपृक्तस्य ऋतो रिरादेशो भवति ॥ रिद्धी । रिच्छो ॥
[रि: केवलस्य ] रि प्रथमा सि । केवल षष्ठी ङस् ।
[ रिद्धी ] ऋद्धि । प्रथमा सि । अनेन ऋ०रि० । 'अक्लीबे सौ' (३।१९) दीर्घः द्धि० द्धी० । 'अन्त्यव्य० ' (१।११) स्लुक् रिद्धी ।
[रिच्छो ] ऋक्ष । अनेन ऋ०रि० । 'ऋक्षे वा' (२।१९) क्ष० छ० । 'अनादौ ०' (२२८९) छस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय - तुर्ययो० ' (२।९०) पूर्वछस्य चः । प्रथमा सि । 'अतः सेर्डो:' (३२) सि० डो० → ओ० रिच्छो ॥१४०॥ ऋणर्वृषभर्वृषौ वा ॥ ८।१।१४१ ॥
ऋण-ऋजु - ऋषभ-ऋतु ऋषिषु ऋतो रिर्वा भवति ॥
