________________
મારા અનુભવો
આવી નિર્દોષ મીઠી મશ્કરીઓ બધાની વિનોદવૃત્તિને સતેજ કરતી, જેમાં નાના મોટાનો ભેદ ભૂલાઇ જતો. આવી મહેફિલ પૂરી થવાનાં ટાણે માણેકબા હંમેશાં એક નાની પણ અદ્ભુત વાત કહેતા કે, “હવે બસ,આવી, બધી નકામી વાતોને માચીશની પેટીમાં પૂરી દો.” આમ, વાતવાતમાં આવી વાતોનું મૂલ્ય કાંઇ નથી એમ સમજાવી દેતા. આવા મુક્ત વાતાવરણથી ભરેલી આ મઝાની વિદ્યાપીઠ હતી.
ઘણી વખત માણેકબા અને ગુલાબબેન વચ્ચે નાની નાની બાબતે તે ચકમક ઝરી જતી. માનવનું મન સદા એક સરખું નથી રહેતું, તેમાં ઉતાર-ચઢાવ આવ્યાં કરે છે. વાસણો ભેગાં થાય એટલે ખખડે, એ પ્રમાણે અહીંયા પણ થોડા સમય માટે કોઇવખત યુદ્ધના મોરચા ખડા થઇ જતા, તે વખતે બાળકોને આ વાતમાં ખૂબ રસ પડતો અને તેઓ મજાકમાં પોતાની રીતે બન્ને પક્ષને ઉશ્કેરવા-આગમાં ઘી ને હોમવાનું કામ કરતા. આ નાનકડા યુદ્ધની ખાસ વિશેષતા એ હતી કે આ પ્રસંગમાં બન્ને વહુઓ થોડીવાર માટે મનનો ઉભરો ઠાલવી લેતાં પણ પાછા તરત હળવા બનીને હળીમળીને સ્વસ્થ થઇ જતાં. બન્ને વહુઓના સ્વભાવમાં કડવાશનું નામનિશાન ન હોતું તેથી તરત જ પાછા હસીને વાતો કરવામાં પરોવાઇ જતા. છેવટે આવી ઘટના ઉપર પૂર્ણવિરામ મૂકતાં ગુલાબબેન હસીને કહેતા કે “ભૂલ તો થઇ જાય, બધાથી ભૂલ થાય, પણ તેથી કાંઇ ભૂલની ગાંઠને બાંધી થોડી રખાય ? એ તો એમજ હોય, આમ જ બધું ચાલે.” આવી વાતો રૂડા સ્વભાવવાળા લોકોના મનમાં જ આવી શકે !
આવા સ્વભાવની અમીરાઇ જોતાં એક પ્રસંગ યાદ આવી જાય
૫૫
