________________
લાગી. તે વખતે, તેઓ આમની મંજરિયને રસાસ્વાદ લેતી હોવાથી, વધારે આનંદિત જણાતી હતી. આ કેયલો પંચમ સ્વરમાં અવાજ કરવા લાગી.
અનંત ગુણોના ધામ એવા ભગવાનના ગુણગ્રામ અને યશ ગાવાવાળા બંદિજને, ચારણ અને બારોટને પણ ગુણ ગાવામાં ટપી જતાં ન હોય ! તેમ જણાતું હતું. અનેક વિવિધ પક્ષિઓને કુંજારવ ચારણ ભાટની ગાયન કળાને પણ વટાવી જાય તેવો હતે (સૂ૦૫૫)
ટીકાનો અથક પર ઈત્યાદિ. ભગવાન મહાવીરને જન્મ થતાંજ,ગ. મૃત્યુ અને પાતાલ એટલે અને તિરછાલકમાં પ્રકાશ છવાઈ રહ્યો. દેએ, પોતાના દિવ્ય વાજી વડે, હર્ષનાદ કર્યો. ત્રણે લોકમાં ઉજજવલતા વ્યાપી રહી. સર્વત્ર આનદ મંગલ ગવાઈ રહ્યાં, દેવભીના નાદ શરુ થયાં. દેવે પિતાને હર્ષ વ્યક્ત કરવા, “અહો જન્મ! અહો જન્મ!” નો દિવ્ય ઇવનિ કરવા લાગ્યાં. સમકિતિ દેને તે જાણે ગેળના ગાડાં અનાયાસે મલી ગયાં તેવા હર્ષવંત તેઓ બની ગયાં, મિથ્યાત્વી દે પણ, સમકિતી દેવના આનંદમાં, કુતૂહલ દુષ્ટિએ, ભાગ લેવા લાગ્યાં. દેવાંગનાઓ પણ ભગવાનનો જન્મોત્સવ મનાવવા લાગ્યાં. જેને જે ફાવે તે ઉત્સવ માણવા લાગ્યાં. પિતાની ગૂઢ શકિતઓને બહાર કાઢી, તેના વૈક્રિયપણા કરી, પિતાને હૃદયગત હર્ષ વ્યક્ત કરવા લાગ્યાં.
નારકીના અને અન્યની વેદના હોય છે. અને પરમાધમીઓ તરફથી પણ તીવ્ર ત્રાસ આપવામાં આવે છે. આવું તે દુઃખ અનંત છે. તે ઉપરાંત સ્થાનાધીન દુઃખ કાયમી રહેલાં છે, જેનું વર્ણન વચન દ્વારા થઈ શકે તેમ નથી. તેમજ સાંસારિક દુઃખની સાથે તેની સરખામણી થઈ શકે તેમ નથી.
નારકીના જીવને ઠંડી-ગરમી પુષ્કળ લાગે છે. ત્યાંના નારકીના જીવને, આપણું હિમાલયના ઠરેલાં બરફ ઉપર કદાચ સુવાડવામાં આવે છે, તેને ઘસઘસાટ ઉંઘ આવી જાય ! આથી કપી લે કે ત્યાંની સ્થાનિક ઠંડી કેટલી હશે ! આવી રીતે ગરમીના પ્રમાણનું પણ સમજી લેવું.
શીત ૧, અને ગરમી ૨, ઉપરાંત, નારકીના છોને, સુધા ૩, તરસ ૪, પરાધીનતા ૫, દાહ ૬, ખુજલી ૭, ભય ૮, શેક ૯, જરા ૧૦, આ પ્રકારની ક્ષેત્ર વેદના હોય જ છે, આ દશ વેદનાઓનું નિવારણ, જેમ મૃત્યુ લેકમાં થઈ શકે છે ને રાહત મળે છે, તેમ નરકમાં બનતું નથી. કારણ કે, ત્યાં એકલા પાપનું જ પરિણામ ભેગવવાનું હોય છે, અહિ પાપ અને પુણ્ય બન્નેના પરિણામો ભેગવાય છે.
નારકીમાં, સુધા-તરસનું નિવારણ કરવાના કોઈ સાધન પ્રત્યક્ષ નથી. શારીરિક રેગ ફાટી નીકળેલા હોય છે પણ કઈ તેની શાંતિ માટે જોનાર પણ નથી. પરાધીન પણ તે કઈ આરો તારે નથી ! ક્ષણ એક પણ, પરમાધમીઓ, નારકીના જીવોને છૂટો મૂકતાં નથી, તેમજ માર–પીટથી, નિરંતર ભયયુકત રાખે છે. કોઈ દયા ખાનાર હોતું નથી. જીવે, જે નારકીના પાપોના બંધ બાંધ્યા હોય તે સર્વે, ભેળવીનેજ છૂટા થવાનું હોય છે. તેમાં રજ જેટલા પણ ફરક પડતો નથી, આ છે ત્યાંની સ્થાનિક-નિરંતર વર્તતી ક્ષેત્ર વેદના !
આવી વેદનાઓથી તરફડતાં નારકીના જીને, ભગવાન મહાવીરનો જન્મ થતાં, અંતમુહૂર્તા સુધી સર્વ
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨