________________
ચકવતનું આવા પ્રકારનું કહેવું સાંભળીને મુનિએ આ પ્રમાણે કહ્યું
સંવં”-ઈત્યાદિ !
અન્વયાર્થ–રાજન ! વરાળ-TRIOTIમનુષ્યનાં સંવં સુvi Re મનદુસર્વ સરળ ૪ મવતિ સમસ્ત સુંદર રીતથી આચરાયેલ તપ આદિ કર્મ સઘળી રીતે સફળ બને છે. વડી વમાજ મોહ્ન ન બરિઘ- ભ્યઃ : મોક્ષઃ રાતિ પિતે આચરેલાં કર્મોથી મનુષ્યોને છુટકારો થતું નથી. અર્થાત કરેલા કર્મોનું ફળ તેને અવશ્ય મળે છે. એ અફળ નથી બનતાં. જનપદનું પણ આ વિષયમાં આવું જ મંતવ્ય છે.
"कृतकर्मक्षयो नास्ति, कल्पकोटिशतैरपि।
अवश्यमेव भोक्तव्यं, कृतं कर्म शुभाशुभम् ॥" કરેલાં કર્મ કદી પણું, કરોડે શતક૯૫ કાળમાં પણ ક્ષપિત થતાં નથી. ચાહે તે શુભ હોય કે અશુભ. આનું ફળ તે અવશ્ય જોગવવું પડે છે. આ માટે હે ચક્રવતી ! મમ ત્મા મારો આત્મા પણ અહિં જાને - વત્તઃ મ : ૨ ઉત્તમ દ્રવ્યકામરૂપ અથવા જનપ્રાર્થનીય રૂ૫ શબ્દાદિકના ભોગ દ્વારા પુOUTwો-પુષ્યતઃ પુણ્ય ફળેથી યુક્ત છે.
લાવાર્થ– ચક્રવતીને સમજાવવાના આશયથી મુનિરાજે એમને કહ્યું કે, જયારે આ અટલ સિદ્ધાંત છે કે, કરેલા કર્મોનું ફળ જીવેને અવશ્ય મળે છે તે આ નિયમ અનુસાર મેં પણ ઉત્કૃષ્ટ અર્થકામને ઉપાજીત કરેલ છે. આથી તમે તમારા મનમાં એ કઈ વિચાર ન કરે કે, આ ભિક્ષુએ પૂર્વે કરેલાં સુકૃત્ય નિષ્ફળ છે. કેમકે, ઉત્તમ દ્રવ્ય કામરૂપ વિષયેની પ્રાપ્તિ જીવોને પુણ્ય વગર મળી શકતી નથી. જે ૧૦
તથા–“નાસિ–ઈત્યાદિ.
અન્વયાર્થ–જન્માંતરના નામથી સંબંધિત કરતાં મુનિરાજ કહે છે કે, સંપૂર્વ-સંમત હે સંભૂત! તમે જેમ પિતાની જાતને મામા-મહૂનુમાન અતિશય મહામ્યથી સંપન્ન અને મહિઢિચં-મદ્ધિમ્િ ચક્રવતી પદની પ્રાપ્તિથી અતિશય વિભૂતિ વિશિષ્ટ માનીને પુorોવવેચે નાણાલિ – પુખ્યપતિમ કાના સુકૃત્યના ફળના ભેગવનાર માની રહ્યા છે તહેવ-દૈવ એજ રીતે રાચં–નાન– હે રાજન! પિત્તષિ જ્ઞાાદિવિત્ર જ્ઞાનાહિ મારા ચિત્રના જીવને પણ એ જ માને. ર ફુટ્ટીનુ જ મૂ-તાકિ ઋત્તિ શુતિઃ ર પ્રભૂતા. આ ચિત્રના જીવને પણ ઋદ્ધિ, દાસી, દાસ, હાથી, ઘોડા, મણી, સુવર્ણ, આદિ ધન ધાન્ય સંપન્ન અને ઘુતિ તેજ પ્રતાપરૂપ ઘુતિ વિપુલ પ્રમાણમાં હતી.
આનું તાત્પર્ય એ છે કે, જે પ્રકારે તમે નિદાનના પ્રભાવથી દેવલોકથી વીને બ્રહ્મરાજ અને ચુલની રાણીને ત્યાં બ્રહ્મદત્ત નામના પુત્રરૂપે અવતરીને ચક્રવતી પદને ભેગવી રહ્યા છે. એવી રીતે હું તમારો ભાઈ ચિત્ર પણ નિદાન
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
૨૯૫
