________________
ઇન્ડિયા કાર્-ષ્ઠિા જ્ઞાતિઃ છઠ્ઠી પર્યાય છે. આ પર્યાયમાં આપણે બને મનમોના વિના-મોન્ટેનવિના એક બીજાથી વિખુટા પડી ગયા છીએ. દાળ
ચક્રવતીના વચન સાંભળીને મુનિરાજ કહે છે કે– “મા”-ઈત્યાદિ!
અન્વયાર્થ–રા-ાાન હે રાજન! સંભૂતના ભવમાં તુમે-ત્વચા તમેએ નિયાળug-નિન પ્રતાનિ પદાર્થોને ભેગવવાની અભિલાષારૂપ નિદાન બંધથી સંપાદન કરેલ વિિિરયા-કર્માનિ વિવિનિતાનિ નિદાનરૂપ કર્મોને ઉપાજીત કર્યા, આથી તેહિં રવિવાળ-તેવાં વિવેન એ કર્મોના ફળ સ્વરૂપ વિપાકથી વિષયોનામુવાજયા-વિચામ્ પાળતી અને તમે બન્ને આ જન્મમાં એક બીજાથી વિખુટા પડી ગયા છીએ.
ભાવાર્થઆ કથાથી આપણને એ વાત નિશ્ચિત થઈ ગઈ છે કે, સંભૂત મુનિએ ચક્રવતી થવાનું નિયાણું કરેલ હતું. આથી ચિત્તમુનીને જીવ એને સમજાવે છે કે, મેં એ સમયે તમને આવું નિયાણું ન કરવા ખૂબ સમજાવેલ હતા પરંતુ તમેએ મારી એક પણ વાત માનેલ ન હતી. એનું ફળ એ મળ્યું કે આ ભવમાં આપણે બંને એક બીજાથી વિખુટા પડી ગયા. ૮
આ પ્રમાણે વિયેગનું કારણ જાણ લીધા પછી ચક્રવર્તીએ ફરીથી પૂછ્યું“સ”-ઇત્યાદિ !
અન્વયાર્થ–હે મુનિ ! – મેં જુદા-જુદા સંભૂતની પર્યાયમાં જો જ માં -સભ્યશૌચવિનિ મુષાભાષાને ત્યાગ અને માયાચારીના વજન ૩૫થી પ્રસિદ્ધ શુભ કર્મ કરેલ છે. તાનિ માં અન્ન ભુિંગામો-ત્તિ મળ ત્રણ મિને એ કર્મોના ફળને હું આ ચક્રવતીની પર્યાયમાં જોગવી રહ્યો છું. આથી ચિત્તે વિચિત્ર ચિત્રના જ જીવરૂપ આપ પણ સે–ત્તાનિ એ ચક્રવતીના સુખને મારી માફક વિનુ મુગામો-નું કેમ ભેગવતા નથી ?
ભાવાર્થ-આ ગાથાથી ચક્રવતીને એ અભિપ્રાય નીકળે છે કે, આપે તે તપસ્યા કરીને પણ કાંઈ ઉપાજીત કરેલ નથી. જો એમ હોત તે તમે પણ મારી માફક ચક્રવતી પદની વિભૂતિના સુખને ભેગવનાર બન્યા હોત. આથી આપની તપસ્યાનું આચરણ બરાબર નથી. છે લ છે
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
૨૯૪