________________
ઉપસંહાર અધ્યયન સમાપ્તિ
ભૂખ, તરસ, ઈત્યાદિ પરીષહ-રૂપી શત્રુઓને પરાજિત કરે છે. સત અસતના બંધથી વચિત કરનારા મહને નષ્ટ કરી નાંખે છે. ઈદ્રિયોની પિત પિતાના વિષયમાં જે પ્રવૃત્તિ થાય છે. તે પ્રવૃત્તિને રોકીને 'ઈદ્રિયાને વશ રાખીને જિતેન્દ્રિય બને છે, એવા મહર્ષિએ શારીરિક અને માનસિક બધા પ્રકારનાં બધાં દુઃખને વિનાશ કરવાને માટે પરાક્રમ કરે છે. (૧૩)
હવે ઉપસંહાર કરતાં કહે છે-ટુર , ઈત્યાદિ.
પર્વોક્ત ગણેથી વિશિષ્ટ મુનિ દુકર આતાપના આદિ ક્રિયાઓનું આચરણ કરાન તથા કાયર પુરૂષો જે સૂહન કરી શકતા નથી એવા પરીષહ અને ઉપસર્ગો સહીને અવશિષ્ટ કર્મવાળા કેઈ મુનિ સીધમ આદિ દેવલોકમાં જાય છે. જેઓ કર્મજથી સર્વથા મુક્ત થઈ જાય છે તેઓ આ મનુષ્યભવમાં સિદ્ધિપદને પ્રાપ્ત કરે છે. બીજા ટીકાકારોએ અગ શબ્દને દેવક સાથે જોડે છે તે બરાબર નથી. અત્ર શબ્દનો અર્થ અહીં “આ ભવમાં એવે છે. (૧૪),
જે મુનિ, કર્મ બાકી રહેવાને લીધે દેવલેકમાં જાય છે, તેઓ પણ દેવકસંબંધી આયુષ્યને ભેળવીને, ત્યાંથી આવીને આર્યક્ષેત્રમાં મનુષ્ય જાતિ અને સુકુળમાં જન્મ લઈને એજ ભવમાં સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરે છે, આ વિષયને સૂત્રકાર આગળની ગાથામાં કહે છે–પિત્તા ઇત્યાદિ.
જે મુનિ, મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવેશ કરીને સર્વ સાવધ-વ્યાપારના ત્યાગરૂપ સત્તર પ્રકારના સંયમથી, તથા અનશન ઊનેદરી આદિ બાર પ્રકારના તપથી પહેલાંના ભમાં બાંધેલાં જ્ઞાનાવરણ આદિ આઠ પ્રકારના બધાં કર્મોને નાશ કરીને સર્વથા મુક્ત થઈ જાય છે-કમ જન્ય સંતાપથી રહિત થઈને પરમશીતલીભૂત થાય છે, અર્થાત્ સિદ્ધ થઈ જાય છે,
સુધર્મા સ્વામી જંબૂ સ્વામીને કહે છે-હે જ બૂ! ત્રીજા અધધયનને જે ભાવ ભગવાને ફરમાવ્યું છે તે હું તને કહું છું. (૧૫)
ઇતિ “ક્ષુલકાચારસ્થા , નામક ત્રીજા અધ્યયનનું
ગુજરાતી-ભાષાનુવાદ સમાપ્ત. (૩)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૫૦
