________________
ભેદે કરીને ખાંતેર (૭૨) ભે થાય છે. તે ઉપરાંત એ કાયને યાત્રણ કાયના સ્પર્શ કરવાથી ખીજા પણ ભેદ થાય છે. તે ભેદે બુદ્ધિમાનેએ સ્વય' વિચારી લેવા.
પ્રશ્ન--હૈ ગુરૂ મહારાજ ! જો પારસ્પરિક સઘટનથી આપેલા આહારાદિના પણ ત્યાગ કરવામાં આવશે તે સાધુ કદાપિ આહાર લઈ શકશે નહિ, કારણ કે પૃથિવીનું સ ́ઘટન અનિવાય છે–આહારાદિ પૃથિવી પર રહે છે અને સચિત્ત જળ પણ પૃથિવી પર જ રહે છે. એટલે સચિત્ત જળનું પૃથિવી સાથે સંઘટન છે. અને પૃથિવીનુ આહારાદિ સાથે સઘટન છે, તેથી કરીને આહારાદિનું તથા સચિત્ત જળનું પારસ્પરિક સંઘટન થતુ જ હોય છે.
ઉત્તર-હે શિષ્ય ? પૃથિવી અચલ છે, તેનું સ ંચલન થતું નથી, તેથી એવા સ`ઘટનથી જીવાને ખાધા થતી નથી એથી કરીને પૃથિવીથી સ ́ઘટિત આહારનુ ગ્રહણ કરવું એ સાધુઆને માટે નિષિદ્ધ નથી. પૂર્વે પારસ્પરિક સોંઘટિત આહારના જે ત્યાગ બતાવવામાં આવ્યા છે, તેને ચલ-આધાર વિષયક જ સમજવા જોઇએ, કારણ કે એ સઘટનથી પ્રાણીઓને પીડા થાય છે તથા વ્યવહારદોષ પણ લાગે છે. (૩૦-૩૧)
હવે પુરક દોષ કહે છે-પુરે મૈન ઇત્યાદિ.
પુરઃ કર્મ કા કથન
સાધુ આવતાની પહેલાં યા સાધુની સામે કરવામાં આવતી ક્રિયાને પુરકમ કહે છે, પુરઃકમ યુક્ત કડછીથી કે વાસણથી દેનારીની પ્રત્યે સાધુ કહે કે એવા આહાર મને કલ્પતા નથી
પ્રશ્ન—હૈ ગુરૂ મહારજ ! ગૃહસ્થ જ્યાંસુધી પચન-પાચન આદિ ક્રિયા કરતા નથી, ત્યાંસુધી આહાર ખની શકતા નથી એટલે મુનિના આગમન પહેલાં પચન-પાચનાદિ ક્રિયા જરૂર કરવી પડે છે. એમ કરવાથી એ આહાર પુર:કમથી દૂષિત થાય તા ભિક્ષુ ક્દાપિ ભિક્ષા ગ્રહણ કરી શકે નહિ, સાધુની સામે કરવામાં આવનારી ક્રિયાને પણ જો પુરઃક્રમ માનવામાં આવે તે ગૃહસ્થની અભ્યુત્થાનવંદન-માદિ ક્રિયાઓ પણ પુરઃકમ કહેવાશે, તે પછી તેને હાથે આપવામાં આવેલા પુરકમ'થી દૂષિત આહાર સાધુ કેવી રીતે ગ્રહણ કરશે. ?
ઉત્તર-હે શિષ્ટ વ્યુત્પત્તિથી પચન-પાચન-આદિ ક્રિયાઓ ભલે પુરઃકમ કહેવાય, પરન્તુ સમય (શાસ્ત્ર)-નિ પરિભાષા પ્રમાણે ભિક્ષાદાનની પહેલાં સાધુને ઉદ્દેશ્ય કરીને સચિત્ત જલથી હાથ ચા વાસણ આદિ ધાવાં એ જ પુરાકમ કહેવાય છે. પચન-પાચન-આદિ ક્રિયા. આ અથવા ઊભા થવાં આદિની ક્રિયા એ પુરકમ કહેવાતાં નથી,
મા પુરઃકર્મના, દાતા દ્રવ્ય અને ગૃહની અહીં ખતાવે છે—
વવક્ષાએ કરીને આઠ ભાંગા થાય છે, તે
૧ એજ (પુરષ્કર્મ કરનાર) દાતા,
એજ દાતા,
એજ દાતા,
3
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
અન્ય દ્રવ્ય, અન્ય વ્યૂ એજ દ્રવ્ય,
અન્ય ગૃહે એજ ગૃહ અન્ય ગૃહ
૧૦૧
