________________
અલંકજં૦ શબ્દથી નેત્રવિષયક અનુરાગનો ત્યાગ પ્રકટ કર્યો છે. નાદુરાઈત્યાદિથી એમ સૂચિત કરવામાં આવ્યું છે કે સાધુએ એવું આચરણ કરવું જોઈએ કે જેથી કેઈને ચર આદિ હોવાને સંદેહ ન પડે. ૩rghe૪૦ ઇત્યાદિ શબ્દથી એ દેહ દૂર કર્યો છે કે કઈ એમ ન સમજે કે “અરે ! આ બિચારા સાધુએ એવી વિભૂતિ નથી કેઈવાર જોઈ અને નથી કે ઈવાર ભેગવી તેથી એ બહુ જ દીન છે. (૨૩)
અમૃષિ ઇત્યાદિ. જે ઘરમાં ભૂમિની જેટલી મર્યાદા હોય એને ઉલંઘીને મનિ ગૃહસ્થની આજ્ઞા વિના આગળ ન જાય, પરન્તુ એ કુળની મર્યાદાને જાણીને ગમન કરવા
ગ્ય પરિમિત સ્થાન સુધી જ જઈને ઊભા રહે, અર્થાતુ-કેઈની મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન ન કરે, એથી વિપરીત આચરણ કરવાથી ગૃહસ્થને કોધ આદિ ઉત્પન્ન થવાની સંભાવના રહે છે. (૨૪)
પાકાદિ કાર્યમેં સ્ત્રી કી ઉપસ્થિતિ કા વિચાર
તરણેય ઇત્યાદિ વિચક્ષણ ભિક્ષુ જે મર્યાદિત ભૂમિ પર ઊભે હોય ત્યાંના ભૂમિભાગનું પ્રતિલેખન કરે, સ્નાન-ઘર તથા ઉચ્ચા૨ આદિના સ્થાન (જાજરૂ) ની તરફ દૃષ્ટિ ન ફેકે વિકarો શબ્દથી અગીતાર્થ સાધુને સ્વતંત્રે ગેચરી કરવાનો નિષેધ કરવામાં આવ્યો છે. સિનાઇરસ ઈત્યાદિ પદથી “નગ્ન સ્ત્રી આદિ દેખાઈ જવાને કારણે રાગાદિ ભાવ ઉત્પન્ન થવાને સંભવ છે?—એમ સૂચિત કરવામાં આવ્યું છે. (૨૫) | રામા ઈત્યાદિ. સચિત્ત જળ અને માટીનું અને શાલિ (ડાંગર) આદિ સચિત્ત બીજ, વનસ્પતિકાય તથા અન્ય અક૯ષ્ય પદાર્થોનું વજન કરતાં-તેનાથી દૂર હઠીને સર્વ ઈદ્રિને સંયમ કરતાં થકા ઉભા રહે. (૨૬)
તા સે ઈત્યાદિ. ગૃહસ્થના ઘરમાં ઊભેલા સાધુને ગૃહિણી (સ્ત્રી) આદિ તલ તંદુલ (ખા) આદિનું ધાવણ તથા અનાદિક આપે તો એમાંથી એક૯૫નીય (અષણીય) પદાથને ગ્રહણ ન કરે, ક૯પનીયને ગ્રહણ કરે. (૨૭)
ઈત્યાદિ. અશનાદિ દેતી વખતે દાતાના હાથમાંથી ઘુંટણની ઉપરના પ્રદે, શથી જે એક પણ કણ પડી જાય, અથવા ઘુંટણથી નીચેના પ્રદેશથી નિરંતર પડી રહ્યું હોય તે ભિક્ષુ દાતાને કહે કે એવાં અશનાદિ મારે ગ્રાહ્ય નથી. - સેઈનું કાંમ પ્રાય સ્ત્રીઓને અધીન રહે છે અને રાઈમાં મુખ્યત્વે સ્ત્રી હાજર રહે છે, તેથી ગાથામાં સ્ત્રીને ગ્રહણ કરવામાં આવી છે. (૨૮).
સંસદમાળો ઈત્યાદિ પ્રાણુ બીજ વનસ્પતિ આદિ સચિત્તને કચડતી-ઢળતી (સ્ત્રી) અનાદિ આપે તે સાધુને માટે અયતના કરનારી સમજીને તેને ત્યજી દે. અર્થાત્ એના હાથથી અનાદિ ગ્રહણ ન કરે તાત્પર્ય એ છે કે બે ભિક્ષા આપવાને જે અયતના કરી રહી છે, એવી અવસ્થામાં આહાર લેવાથી મારે પણ બે હિંસાના ભાગી બનવું પડશે એ વિચાર કરીને મુનિ તેના હાથથી આહાર લે નહિ.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
८८
