________________
અપકાયાદિ કી યતના કા વિચાર
અકાયાદિની યતના કહે છે-ન ચા વાસે ઈત્યાદિ. જ્યારે વરસાદ વરસી રહ્યો, હાય, ધુમસ (ઝાકળ) પડી રહ્યો હાય આંધી ચાલી રહી હૈાય, ટીડ ઉડી રહ્યાં હાય, ત્યારે સાધુ ગમન ન કરે. વારે વાલતે એ શબ્દથી એમ પણ ગ્રહણ કરી લેવુ' જોઇએ કે જ્યારે વરસાદની ફરફર પડી રહી હૈાય ત્યારે પણ ગમન ન કરે; કારણ કે તે પણ વરસાદમાં જ આવી જાય છે, અને તે સમયે જવાથી અકાયની વિરાધના થાય છે. (૮)
ચતુર્થ મહાવ્રત- ખાચર્ય યતના કા વિચાર
પ્રથમ મહાવ્રતની વિરાધના બતાવ્યા પછી હુવે બીજા મહાવ્રતાની વિરાધનાના કારણ હાવાને લીધે ચતુર્થાં મહાવ્રતની વિરાધનાનુ' કથન કરે છે : ન ચરેન્દ્ર વેલ ઇત્યાદિ.
બ્રહ્મચારી સાધુ ગોચરીને માટે, બ્રહ્મચર્યના નાશ કરવાવાળા વેશ્યાગૃહની સમીપે યા વેશ્યાએના મહેાલ્લામાં ન જાય, ત્યાં જવામાં શી હાની છે તે શ ંકાનું નિવારણ કરતાં કહે છે કે વેશ્યાના મહાલ્લામાં ગમન કરવાથી જિતેન્દ્રિય બ્રહ્મચારી સાધુના મનમાં પણ વિકાર ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. અર્થાત વૈશ્યાન રૂપ-લાવણ્યનું અવલેાકન, વિચાર, ઇત્યાદ્વિરૂપ કચરાથી ચિત્તરૂપી નળદ્વારા આત્મામાં આવતા વિશુદ્ધ ભાવનાજળને પ્રવાહ રોકાઈ જવાથી એ સયમ રૂપી તરૂ સુકાઈ જાય છે, છે જે તરૂ શ્રદ્ધારૂપી ભૂમિમાં ઉત્પન્ન થાય છે, બ્રહ્મચર્ય જેનાં મૂળ છે, અહિંસા સત્યઅસ્તેય-અપરિગ્રહરૂપી કયારી છે, જે જ્ઞાન અને ક્રિયારૂપી થડ વડે દૃઢ છે, સમિતિ-ગુપ્તિ આદિ શાખા-પ્રશાખા જેની ફેલાઈ રહી છે, અઢાર હજાર શીલાંગ જેનાં પાંદડાં છે, ધ્યાન જ જેનાં પુષ્પ છે અને મુક્તિસ પત્તિજ તે તરૂનાં ફળ છે. (૯)
એકવાર ગમન કરવાના દ્વેષ ખતાવીને વારવાર ગમન કરવાના દાષા બતાવે છે આળાને૦ ઇત્યાદિ.
વેશ્યાગૃહની સમીપે યા એવાજ અન્ય અચેાગ્ય સ્થાનામાં વારંવાર જવાવર્ક વેશ્યાને જોવા આદિ સ ંસગ થી સાધુના બ્રહ્મચય આદિ તેમાં પીડા થઈ જાય છે, અર્થાત્ વ્રત કૃષિત થઈ જાય છે આ એક જ હાનિ નથી પરન્તુ એનાથી શ્રામણ્ય ( ચાત્રિ ) માં પણ સહ ઉત્પન્ન થાય છે કે- આ દુશ્ચર બ્રહ્મચર્ય નું ફળ મળશે કે નહિ ?, જો મળશે ત પણ શી ખખર કેટલુ મળશે, કેમ મળશે અને કયારે મળશે ? (૧). મે' અપ્રાપ્ત સુખની પ્રાપ્તિને માટે પ્રાપ્ત સુખના ત્યાગ કરી નાંખ્યો છે તેા એ ઉચિત કર્યુ. છે અનુચિત ? (૨) '' ઇત્યાદિ,
અથવા ગાથામાં આવેલા ચ શબ્દથી વિષય-સેવનની આકાંક્ષા, સંયમથી ઘૃણા, ભેદ, ઉન્માદ, દીર્ઘકાલિક રાગ અને કેવલી-પ્રરૂપિત ધમમાંથી ભ્રષ્ટતા આદિ અનેક દાષા સમજી લેવા. અર્થાત્ એવા અયાગ્ય સ્થાનામાં ગમન કરવાથી એ પ્રકારના દોષ થાય છે. (૧૦)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૯૪
