________________
(૭) લક્ષાવાણિજ્ય—લાખના વેપાર કરીને આજીવિકા ચલાવવી. લાખ ઉપલક્ષણ છે, તેથી મનસીલ, સાબુ, સાજીખાર, ટંકણખાર, વગેરે પણ તેમાંજ ગણવાં. લાખ વગેરેના વણ વા વાળા કથવા માદિ જીવેની હિંસા થાય છે, તેથી તેને અતિચાર પ્રશ્નો છે.
(૮) રસવાણિય—દારૂ આદિ રસાના વેપાર કરીને આજીવિકા ચલાવવી તે રસવાણિજ્ય છે. એ વધ બંધ આદિ અર્થાને ઉત્પન્ન કરે છે, તેથી અતિચાર છે. (૯) વિષવાણિજ્ય—શૃગક સેામલ આદિ વિષેના વેપાર કરીને આજીવિકા ચલાવવી તે, એ સાક્ષાત્ પ્રાણુનાશનું કારણ છે, તેથી તેને અતિચાર કહ્યો છે.
(૧૦) કૅશવાણિજ્ય—કેશના અ છે કેશવાળા લક્ષણાએ કરીને દાસ-દાસી આદિ બે પગાંને તેમાં સમાવેશ થાય છે; તેને વેપાર કરવા એ કેશવાણિજ્ય છે. આમાં ચમરીગાય આદિ પશુઓના વાળ, માર આદિ પક્ષિગ્માના પીંછા વિગેરેના વ્યાપારને પણ સમાવેશ થાયછે. દાસી આદિની પરાધીનતા બ ંધ અને હિંસા આદિને હેતુ હાવાથી તેને અતિચાર કહે છે.
યંત્ર (કાલ ઘાણી વગેરે) દ્વારા તલ, સરસવ આદિ
(૧૧) ચત્રપીડનક પીલવાના વપાર કરવા.
(૧૨) નિર્ણા છનક —બળદ, પાડા, બકરા આદિને નપુંસક મનાવવા (ખસી કરવા) તે તેથી બળદ વગેરેને અત્યંત પીડા થાય છે તેથી તે અતિચાર છે. (૧૩) દવાગ્મિદાપન—જમીનને કસવાળી મનાવવા માટે દગ્નિ સળગાવવા ત્રસ–સ્થાવર જીવાની હિંસાનું કારણ હોવાથી તેને અતિચાર કહ્યો છે.
(૧૪) સરાહૂંદતડાગશેાષણ ધાન્ય આદિ વાવવાને માટે, ચા વાવેલાં ધાન્યાને પુ કરવાન માટે સરેવર, ધરા, તળાવ વગેરેમાંથી જળ કાઢી ને તેને સુકવી દેવાં તે એ સાક્ષાત ત્રસ-સ્થાવર જીવાની હિંસાનું કારણ છે, તેથી તેને અતિચાર કહ્યો છે.
(૧૫) અસતીજનપાષણ આજીવિકાના નિર્વ્યાહ કરવાને કુલટા સ્રીઓને ભાડું આપીને રાખવી એ ખધા અનર્થીનું મૂળ અને બ્રહ્મચર્ય નું નાશક છે, તેથી તેને અતિચાર કહ્યો છે.
આ પંદર ક`દાન કહેવાય છે, જેણે કરીને કઠીન કર્માના બંધ થાય છે, યા કંઠાર કર્યાંનું આદાન-ગ્રહણ થાય છે, તેને કર્માદાન કહે છે. એ કદાના શ્રાવક પેાતે કરતા નથી, ખીજા પાસે કરાવતા નથી અને કરનારની અનુમાદન કરતા નથી. ભગવતી સૂત્રમાં કહ્યું છે કે
“ જે શ્રાવક છે તેને પંદર કર્માદાન પાતે કરવાં, કરાવવાં, કે ખીને કરતે હાય તેને ભલાં જાણવાં પતાં નથી.” ગાયામેના આ ગેજ છે. (૫૧).
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
७८
