________________
તેના ચિહ્નો થી વ્યાપ્ત હય, દોડવાકૂદવામાં તથા અત્યંત વેગવાળાના વ્યાયામમાં ચતુર અને આંતરિક સામર્થ્યવાળે હેય, તથા છેક, દક્ષ, આરંભેલા કાર્યને પૂરું કરનારે, વિચારશીલ, મેધાવી અર્થાત્ કઈ વાતના સારાંશને એકદમ સમજી લેનારે, નિપુણ (પ્રયત્ન કરનાર) અને અત્યંત કલાકૌશલને જાણકાર હેય; એ બળવાનું મનુષ્ય એક મેટાબકરાને મેંઢાને, સુઅરને, મુરઘાને, તેતરને, વર્તકને, લાવકને, કબૂતરને, કપિંજલને, કાગડાને અથવા બાજને, હાથ, પગ, ખરી, પૂંછ પાંખ, સીંગ, દાંત વાળ-જ્યાંથી પકડે છે ત્યાંજ નિશ્ચલ અને નિઃસ્પન્દ ( નિષ્કમ્પ) દબાવી દે છે. તેને જરાય આમતેમ ચસકવા દેતું નથી. એ પ્રમાણે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર ઘણું અર્થો અને હેતુઓ યાવત્ વ્યાકરણેથી–જ્યાં હું કાંઈ પ્રશ્ન કરું છું ત્યાંજ-મને નિરૂત્તર બનાવી દે છે. સદ્દલપુત્રી એટલા માટે જ હું કહું છું કે તમારા ધર્માચાર્યો યાવત્ મહાવીરને સાથે વિવાદ ( શાસ્ત્રાર્થ ) કરવામાં હું સમર્થ નથી.
સાલપુત્ર કી ધર્મ દ્રઢતા કા વર્ણન
દીર્થ –‘તા ii ૨” ઈત્યાદિ પછી કડાલપુત્ર શ્રમણોપાસકે મખલિપુત્ર શાળને કહ્યું: “દેવાનુપ્રિયા આપ મારા ધર્માચર્ય યાવત ભગવાન મહાવીરના યથાર્થ તવેથી તેમજ વાસ્તવિકતાથી ગુણેનું કીર્તન કરે છે, તેથી હું આપને પ્રતિહારિક પીઠ યાવત્ સંથારે આપું છું તેને ધર્મ કે તપ સમજીને નથી આપતે. તેથી આપ જાઓ અને મારી કુંભકારીની દુકાનમાંથી પ્રાતિહારિક (પડિહારપાછાં આપી દેવાય તેવાં) પીઠ ફલક આદિ લઈત્યે (૨૨૦) પંખલિપુત્ર ગોશાળ શમણે પાસક પકડાલપુત્રની એ વાત સાંભળીને તેની દુકાનમાંથી પડીહાર પીઠ યાવત ગ્રહણ કરી વિચરવા લાગ્યું. (૨૨૧) ત્યારપછી ગશાળ સંખલિપુત્ર જ્યારે સામાન્ય વાતેથી, વિવિ પ્રકારની પ્રરૂપણાઓથી. પ્રતિબોધક વાક્યથી અને અનુનય-વિનય (વાર્થમય વિનય) કરીને શકડાલપુત્ર શ્રાવકને નિર્ગસ્થ પ્રવચનથી ડગાવવા, સુબ્ધ કરવા ચાવત્ પરિણામે પલટાવવામાં અસમર્થ રહે ત્યારે શાન્ત, ઉદાસ અને પ્લાન (નિરાશ) થઈને પિલાસપુર નગરથી નીકળે અને બહાર દેશદેશ વિચારવા લાગ્યું. (૨૨)
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૧૨૨
