________________
ગુચ્છ જાતી કે વનસ્પતિ કે મૂલાઢિગત જીવોં કે ઉત્પાતાહિ કા નિરૂપણ
ચેથા વર્ગનો પ્રારંભત્રીજા વર્ગમાં અગથિયા વિગેરે બહુ બીજ વાળા વૃક્ષના મૂળમાં રહેલ જના ઉત્પાદ વિગેરેનું વર્ણન કરીને હવે સૂત્રકાર “વાંgmળ” વિગેરે ગુચ્છા વાળા જાતના વનસ્પતિના મૂળમાં રહેલા જીવેનું વિવેચન કરવા માટે આ રોથા વર્ગને પ્રારંભ કરે છે. આ વર્ગનું પહેલું સૂત્ર આ પ્રમાણે છે.
મંતે ! વારંnળ' ઈત્યાદિ
ટીકાર્થ-હે ભગવદ્ ‘વારુંન સદ્ શું' વંતાકી, સલકી થુંકડી, વિગેરે વૃક્ષોના નામે પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના પહેલા પદમાં કહેલ ગાથા પ્રમાણે થાવત્ ગંજ, પાટલા, દાસી, અને અંલ સુધી, સમજવું. આ ગાથા પારંપાળિ-સ૮૬, થ૪૬, ૨ તદ્દ ઇંજુરી જ જાણુમળા ! વી મારૂ લીટી, તુરી, સહ મારું.’ આ ગાથાથી લઈને “કાવ ચ ર iારા વાતિ છે. આ ગાથા સુધી પાંચ ગાથાઓ છે. આ ગાથાઓ પ્રમાણે અહિયાં વૃત્તાકી વર્ગમાં વૃક્ષોના નામોનું કથન ગંજ, પાટલ, દાસી, અને અકૈલ સુધી કરવું આ વંતકી (રીંગણ)થી લઈને અકેલ સુધીના ગુચ્છાની જાતના આ જેટલા વનસ્પતિ છે, આ વનસ્પતિના મૂળરૂપે જે છે ઉત્પન્ન થાય છે, તેઓ ક્યાંથી આવીને તેમાં ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-હે ગૌતમ! તિયાથી અથવા મનુજેમાંથી આવીને તે જીવે તેના મૂળ વિગેરે રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. “g કિ પૂજારીયા રણ ઉત્તળ નિરવસિં સારી” અહિયાં પણ મૂળથી લઈને બીજ સુધીના દસ ઉદેશાઓ શાલીવર્ગ પ્રમાણે કહેવા જઈએ આમાં શાલી. વર્ગ કરતાં જે વિશેષતા હોય તે શાલી વર્ગમાં જ જોઈને સમજી લેવી સૂ છે જૈનાચાર્ય જૈનધર્મદિવાકર પૂજ્યશ્રી ઘાસીલાલજી મહારાજકૃત “ભગવતીસૂત્રની પ્રમેયચન્દ્રિકા વ્યાખ્યાના બાવીસમા શતકનો ચોથે વર્ગ સમાપ્ત -૪
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
૯૨
