________________
પન્તના રૂપે પણિમિત થવાને સમ` છે? (દંતા, પબ્લ્યૂ ) હા, ગૌતમ! મેઘ એક વિશાળ સ્ત્રીરૂપે પરિણમવાને સમર્થ છે. એજ પ્રમાણે સ્પન્દમાનિકા પન્તને રૂપે પરિ મિત થવાને સમર્થાં છે. ( પમૂળ મંત્તે! વજાપ નુંમદ સ્થિતં પાિમેન્ના અનેરૂં નોથળારૂં મિત્તલ્ !) હું ભાન્ત ! મેઘ એક વિશાળ સ્રીરૂપે પરિણમીને અનેક યાજન પન્ત જવાને શું સમ` છે? (દંતા, વજ્જ) હા, ગૌતમ ! મેઘ એક વિશાળ સ્રીરૂપે પરિણમીને અનેક ચેાજનપયન્ત જવાને સમર્થ છે. (સેમંતે િ માયીક્ ાજીરૂ, દૂઢીપ્ર‰ર્ફે !) કે બદન્ત ! શું તે મેધ તેની પેાતાનીજ શકિતથી અનેક ચેાજનપર્યંન્ત જાય છે, કે અન્યની સહાયતાની અનેક યેાજનપર્યન્ત જાય છે ? ( જ્ઞેયમા ! નો આયીર્ ગચ્છરૂ, વીર્ ગચ્છરૂ) હે ગૌતમ ! મેઘ તેની પોતાની શકિતથી અનેક યાજન પન્ત જતે! નથી પણ અન્યની સહાયતાથી જ અનેક ચાજન પન્ત જાય છે. (પૃથ્વન પ્રયય મુળા, ૧૨ મૂળા, નો આયળોનેાં, વર્ધ્વોનેળ) હે ગૌતમ ! એજ પ્રમાણે તે મેઘ આત્મકથી અનેક ચેાજન પર્યંત જતા નથી, પણ પરકમ થી જ અનેક ચેાજનપર્યંત જાય છે. તે પોતાના જ પ્રત્યેાગથી અનેક યાજનેા પર્યન્ત જતા નથી, પણ પરપ્રયાગથી જ અનેક ચૈાજના પર્યન્ત જાય છે. ( સિચોટ્યું ના નજીરૂ, પોઢ્ય વા છે ? ) હૈ ગૌતમ ! તે ઉવ પતાકાની જેમ પણ ગતિ કરે છે, અને નહીં ફરકતી ધજાની જેમ પણ ગતિ કરે છે. ( સે મંતે! વિવાદણ રૂથી !) હે ભદન્ત ! શું તે મેઘ શ્રી સ્વરૂપ છે? (ચેયમા !) હે ગૌતમ ! ( મહાદ્દફ્ન્ સે નો વહુ સા રૂરથી, ä સે, આને થી) હે ભદન્ત ! મેઘ સ્ત્રી સ્વરૂપ નથી, પુરુષસ્વરૂપ નથી, અશ્વ સ્વરૂપ નથી અને હાથીસ્વરૂપ પણ નથી. (સ્ક્રૂ નું મહાદર્ નું મળ્યું નાળવું પતિમેત્તા અખેગારૂં નોયારૂં ગમેત્તÇ !) હું બદન્ત! મેઘ વિશાળ યાન (શકટ) ના રૂપે પિરણમીને અનેક યોજના પન્ત જવાને શું સમ છે! (ના સ્થિત तहा भाणियध्वं नवरं एगओ चक्कवालं वि, दुहओ चक्कवालं वि गच्छह, भाનિયત્રં, ખુળ, િિદ્ઘ, વિષ્ટિ, સીયા, ચમાળિયામાં તદ્દે) હે ગૌતમ! આ રૂપના વિષે જે કથન કરવામાં આવ્યું છે, એવું જ યાનરૂપના વિષયમાં પણ સમજવું વિશેષતા એટલી જ છે કે મેઘ એક જ ચક્રવાલરૂપે પણ ચાલે છે અને એ ચક્રવાલરૂપે પણ ચાલે છે. ચુગ્ય, ગિલ્લિ, ચિદ્ઘિ, શિખિકા અને ચન્દમાનિકા રૂપના વિષયમાં પણ એમ જ સમજવું.
એક
"
ટીકા —વિકુણાનું વકતવ્ય ચાલી રહ્યું છે, તે કારણે મેધની પરિણમન કિયા ની વિચિત્રતાનું સૂત્રકાર મૂળ અંતે !' ઇત્યાદિ પદ દ્વારા નિરૂપણ કરે છે. પ્રશ્ન—મત્તે ! f' હે ભદન્ત ! સામે ગં મદં સ્થિસ્ત્ર વા નાય સંમાળિયરો વાળિામેરાજ્પમૂળ' હે ભદન્ત ! શું મેઘ, એક વિશાળ સ્ત્રી રૂપે પરિણત થવાને સમર્થ છે? ચન્દમાનિક ! પર્યન્તને રૂપે પરિણત થવાને શું સમય છે ?
અહીં ‘િિમત્તપ્’ પદ મૂકવાનું કારણ એ છે કે અલાહ્ક (મેઘ) અજીવ છે, તે કારણે વિધ્રુણા કરવાને સમ` નથી. તેથી સ્ત્રકારે ત્રિન્નિર' પદના પ્રયોગ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩
૧૮૬