Page Text
________________
પછી સિદ્ધ થયા છે, યાવત સમસ્ત દુઃખેને અંત કરશે? તેને ઉત્તર આપતાં ભગવાન ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે –“દંતા જોયા અતીત્ત અનંત સારાં માં નાવ ચંd શરિરતિ વા” હા, ગૌતમ ! અતીત અનંત શાશ્વત કાળમાં યાવતુ અંત કરશે. “સે નૂi અંતે ! ૩quotrimતારે અદા નિ
વહી “લસ્ટમથુએત્તિ વત્તā સિયા?હવે પૂર્ણ જ્ઞાનના વિષયમાં પ્રશ્ન કરતાં ગૌતમસ્વામી પૂછે છે કે હે ભગવન્! શું એવું કહી શકાય છે કે જ્યારે ઉત્પન્ન કેવલજ્ઞાન અને ઉત્પન્ન કેવલદર્શનવાળા અહંત જીન કેવલી થઈ જાય છે ત્યારે તેને બીજું કઈ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા લાયક ન હોય ત્યારે તેને શું પૂર્ણ જ્ઞાનીકહી શકાય? તેના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે “Úતા નોમ ! કદgourriળવંતળધરે કર વિશે
વરી “ગઢમથું”ત્તિ વત્તાવ સિયા” હા, ગૌતમ ! ઉત્પન્ન કેવળ જ્ઞાન અને કેવળ દર્શનધારી અહત જીન “અમરતુ” પૂર્ણ જ્ઞાનવાળા છે, એવું કહી શકાય છે.. “રેવું રે તે મને !” હે ભદન્ત ! આપ દેવાનુપ્રિયે જે કહ્યું છે તે એવું જ છે, એવું જ છે.
ટીકાર્થ–(૪૩મથે મતે ! મgણે અતીત, અoid, સાન, સમ of, संजमेणं, केवलेणं संवरेणं, केवलेणं बंभचेरवासेणं, केवलाहिं पयवणमाईहिं, सिझिसु, Gિશકુ, ઘાવ સંશ્વયુવવાણમંત યુ) હે ભગવન્! અનંત અને શાશ્વત એવા ભૂતકાળમાં છદ્મસ્થ મનુષ્ય શું ફક્ત સંયમથી કે ફક્ત સંવરથી, કે ફક્ત બ્રહ્મચર્ય પાલનથી, કે ફક્ત પ્રવચનમાતાથી, સિદ્ધ બને છે, યાવત સમસ્ત દુખોને અંત કરનાર બને છે? જો કે આત્મા જ્યાં સુધી કેવળ જ્ઞાન રહિત છે.
ત્યાં સુધી તેને છદ્મસ્થ કહેવામાં આવે છે. પરંતુ અહીં તે પ્રકારના છદ્મસ્થને વિચાર કરવામાં આવ્યો નથી. પણ જે જીવને અવધિજ્ઞાન થયું નથી. એટલે કે અવધિજ્ઞાનથી રહિત જે જીવે છે તેને અહીં “છ ” પદ દ્વારા ગ્રહણ કરવાનું છે. કારણ કે અવધિજ્ઞાનનું સ્વરૂપ આગળ કહેવામાં આવશે. સંયમ સત્તર પ્રકારને હોય છે. પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુણિને પ્રવચનમાતા કહે છે. ગૌતમ સ્વામીએ અહીં મહાવીર પ્રભુને એ પ્રશ્ન કર્યો છે કે હે ભગવન! અવધિજ્ઞાનથી રહિત હેય એ છદ્મસ્થ મનુષ્ય શું અનંત અને શાશ્વત એવા ભૂતકાળમાં માત્ર ૧૭ પ્રકારના સંયમનું પાલન કરીને જ સિદ્ધ પદ પામ્યું છે? શું વિશુદ્ધ કેવળજ્ઞાન રૂપ પ્રકાશથી સમસ્ત ક અલેકને જાણુવારૂપ બેધ તે પામે છે? “ચોવ7” પદ વડે “ મુવિપરિરિકવારંવ, Hદવકુવામંd #ig” પદેને સમાવેશ થાય છે એટલે કે તે છટ્વસ્થ શું સમસ્ત કર્મોથી મુક્ત થયે છે ? શું સમસ્ત કમકૃત વિકારોથી રહિત થવાને કારણે તે શીતલીભૂત થયે છે? શું તેણે સમસ્ત શારીરિક અને માનસિક
ને અંત કર્યો છે? એજ રીતે સંયમને આશ્રય લઈને પ્રશ્નો પૂછવામાં આવ્યા છે. એ જ પ્રમાણે સંવર, બ્રહ્મચર્ય પાલન અને પ્રવચનમાતા, એ દરેકને આશ્રય લઈને ઉપરોક્ત પ્રશ્નો પૂછવા જોઈએ. પ્રશ્નનું તાત્પર્ય એ છે કે હે ભગવન! અનંત અને શાશ્વત એવા ભૂતકાળમાં છદ્મસ્થ જીવ કેવળ સંયમ દ્વારા, માત્ર સંવર વડે, માત્ર બ્રહ્મચર્ય વડે, કે માત્ર આઠ પ્રવચનમાતા વડે, સિદ્ધ થાય છે?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
૨૪૮
| SR No. | 006415 |
| Book Title | Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 308 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati |
| File Size | 16 MB |