Page Text
________________
શેના આહાર કરે છે ? (nોચમા। )હું ગૌતમ ! (દન્ત્રબો ના નેપાળ) પૃથ્વી કાયિક જીવેા દ્રવ્યની અપેક્ષાએ નારક જીવેાની જેમ અનંત પ્રદેશવાળાં દ્રવ્યાના આહાર કરે છે. ( નાવ નિવાવાળી સિં) જો તે વ્યાઘાતયુકત ન હાય તા છએ દિશાએથી આહાર લે છે, (વાધાય દુષ) અને વ્યાઘાત સહિત હાય તે! (સિય ઉત્તેિિત્ત) કોઇ વાર ત્રણ દિશાએથી (સિય જગત્તિ ) કોઈ વાર ચાર દિશાએથી, ( fલય પંચ વિત્તિ) અને કાઇ વાર પાંચ દિશાએથી આહાર લે છે. ( વજ્રમો જાન્ટ-નીજી-પીત હોહિય—મુદ્ધિારૂં ) વણ ની અપેક્ષાએ મળા, નીલા, પીળા, લાલ, હળદર જેવા રંગવાળાં અને સફેદ રંગવાળાં દ્રવ્યાના આહાર લે છે. (ૌંધો) ગધની અપેક્ષાએ ( મુમ્મિ નંધાä) સુગધિત અને દુગધિત દ્રવ્યાને આહાર લે છે. (લો) રસની અપક્ષાએ (તિજ્ઞાË) તિક્તાિ રસવાળાં દ્રવ્યાને આહાર લે છે. (ાલો) સ્પર્શની અપેક્ષાએ (અલકાર્ં)
શ આગ્નિ સ્પશવાળાં દ્રવ્યોને આહાર લે છે. (સેવં તહેવ) આ સિવાયનું જે કથન ખાકી રહેતું હેાય તે નારક જીવાના આહાર વિષેના કથન પ્રમાણે જ સમજવુ'. પણ નારક જીવાના આહાર કરતાં તેમના આહારમાં જે ( બાળä ) ભેદ છે તે આ પ્રમાણે છે. ( રૂ માનું જ્ઞાાòતિ, રૂ મામાં હ્રાસાવૃતિ ?) હે ભદ્દન્ત ! પૃથિવીકાયિક જીવેા કેટલા ભાગનેા આહાર કરે છે અને કેટલા ભાગના સ્પર્શ કરે છે ? ( નોચના ગાંવનમાળ બારે`તિ પ્રાંત માળ ખાસાવૃત્તિ દ્વાર) હે ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયિક જીવા અસંખ્યાત ભાગને આહાર કરે છે અને અનંતમાં ભાગને સ્પર્શ કરે છે. (તેલં પાછા જોસત્તાર્ મુગ્ગો ર્ ડેનમંત્તિ ? ) હે ભદન્ત ! તેમના દ્વારા આહારના વિષયભૂત ખનેલાં પુદ્ગલે ક્યા આકારે વારંવાર પરિણમે છે ? ( શોચમા । ) હે ગૌતમ ! ( સિંચિ જેમાચતાણ્ મુન્નો ૨ જળમતિ) તે પુદ્ગલેસ્પન ઇન્દ્રિયની વિવિધતામાં વારવાર પરિણમતાં રહે છે. ( સેાં ના નેફ્યાળ, ગાય નો અહિચ મ निज्जति, एवं जाव वण सइकाइयाण, नवरं ठिई वण्णेयव्वा जाजस्स उस्सासो તેમાયાણ ) ખાકીનું બધું નારકની જેમ જ સમજવું. કયાં સુધી ? “ તેએ અચલિત કની નિરા કરતા નથી ” ત્યાં સુધી. એ જ પ્રમાણે અપ્રિયક, તેજ કાયિક, વાયુકાયિક અને વનસ્પતિ કાયિક સુધીના વિષયમાં સમજવુ, તેમાં વિશેષતા એટલી જ છે કે જેની જે સ્થિતિ હાય તે કહેવી જોઇએ. તેમના ઉચ્છ્વાસ કાળનું પ્રમાણ કેટલું છે તે જાણી શકાય તેમ નથી. તેથી તેને વિવિધ પ્રકારનું કહેવામાં આવેલ છે.
.
ટીકા ભવનપતિયાની સ્થિતિ આદિનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર દંડકક્રમઅનુસાર પૃથિવીકાયિક આદિ જીવેાની સ્થિતિ આદિનું “પુઢવી ઋચાનું છ ઇત્યાદ્રિ સૂત્રો દ્વારા નિરૂપણ કરે છે. તેમાં તેમણે પૃથ્વીકાય આદિની સ્થિતિ વગેરેનું પ્રનેત્તર દ્વારા વર્ણન કર્યું છે. ગૌતમ સ્વામીએ જ્યારે તેમના આયુષ્યકાળ ખામત પ્રશ્ન પૂછ્યા ત્યારે ભગવાને તેમને જવાબ આપ્યા કે હૈ ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયિક જીવાનું આયુષ્ય આછામાં એછુ' અન્તમુહૂર્તનું અને વધારેમાં વધારે ખાવીસ હજાર વર્ષીનુ હાય છે. ૪૮ પળ જેટલા કાળને એક
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
૯૬
| SR No. | 006415 |
| Book Title | Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 308 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati |
| File Size | 16 MB |