Page Text
________________
કરાઈ ચુકી છે. માત્ર દૃષ્ટાન્ત દ્વારા જ કઈ પણ પદાર્થની સિદ્ધિ થતી નથી. એવું હોય તે દૃષ્ટાન્ત તે ગમે ત્યારે અને ગમે ત્યાં જોઈએ એટલા મળી શકે છે. તે દૃષ્ટાન્ત દ્વારા સમસ્ત પદાર્થો ને ઈષ્ટ અથવા અનિષ્ટ રૂપ સિદ્ધ કરી શકાય છે. અથવા- આ ગાથાને બીજો અર્થ આ પ્રમાણે થાય છે.
ભૂતોથી ભિન્ન આત્માને અ૫લાપ કરનાર તે તજજીવ તસ્કરીરવાદીઓના મતમાં આ પ્રત્યક્ષ સિદ્ધ સંસાર કેવી રીતે સંગત થઈ શકે છે!
જ્યાં કર્મફલેને અનુભવ કરાય છે, તે લેક (સંસાર) છે. તે સંસાર ચાર ગતિએ વાળા છે. એક ભવમાંથી બીજા ભવમાં ગમન કરવાનું આત્માનું લક્ષણ છે. તેની પ્રરૂપણ પહેલા કરવામાં આવી છે. આ સંસારમાં કેઈ સુખી છે અને કઈ દુઃખી છે, કઈ જ્ઞાની છે અને કેઈ અજ્ઞાની છે, કેઈ સંપન્ન (સંપત્તિશાળી) છે અને કઈ વિપન્ન (વિપત્તિશાળી) છે. આ પ્રકારની જે વિચિત્રતા સંસારમાં દેખાય છે. તે શા કારણે હશે? આ પ્રશ્નને ઉત્તર તજજીવ ત૭રીરવાદીઓના મતમાંથી મળી શકે તેમ નથી.
“રિવા અહીં “જિન” પર આક્ષેપાર્થ વપરાયું છે. આ સમસ્ત કથનનું તાત્પર્ય એ છેકે તેમના મતમાં સંસારની વિલક્ષણતા કોઈ પણ પ્રકારે ઘટિત થઈ શકતી નથી . તેનું કારણ છે આત્માને અભાવ. જે શરીરાદિથી ભિન્ન આત્માને પુણ્ય પાપના ફલના ભક્તા રૂપે સ્વીકાર કર્યો હોત, તે જગતની વિચિત્રતા સિદ્ધ થઈ જાત આ માન્યતાને સ્વીકાર કર્યા વિના સંસારની વિચિત્રાની સિદ્ધિ થઈ શકતી નથી. પરંતુ તેઓ પલેક ગામી આત્માને અને પરલેકગમનના પાપપુણ્ય આદિ સાધનને સ્વીકાર જ કરતા નથી, તે તેમની માન્યતાને છોડ્યા વિના તેઓ જગતની વિચિત્રતાને કેવી રીતે સિદ્ધ કરી શકશે? કહેવાનું તાત્પર્ય એ છેકે તેમને મત સંસારની વિચિત્રતાને સિદ્ધ કરવાને સમર્થ નથી.
તે નાસ્તિક લેકે પકગામી આત્માને તથા પાપપુણ્ય ને સ્વીકાર નહીં કરીને, પિતે પોતાની બુદ્ધિ અનુસાર સાવદ્ય કાર્યો કરીને એક અંધકારમાંથી બીજા અંધકારમાં પડતા રહે છે. એટલેકે– ફરી ફરીને જ્ઞાનાવરણીય આદિ કર્મ રૂપ અજ્ઞાનને સંચય કરતા રહે છે. અથવા યાતનાનાં સ્થાનને અહીં ‘તમ” રૂપ કહેવામાં આવેલ છે, કારણ કે અજ્ઞાનને કારણે સત્, અને વિવેક નષ્ટ થઈ જાય છે યાતનાનાં સ્થાન એટલે એક એકથી ચડિયાતાં નરકધામ આ પ્રકારના નાસ્તિક લેકે એક નરકમાંથી બીજા નરકમાં ગમન કર્યા જ કરે છે. એક એકથી અધિકતર યાતનાજનક નરકમા ઉત્પન્ન થયા કરે છે. એટલે કે સાતમી પૃથ્વીના રૌરવ, મહારૌરવ, કાળ. મહાકાળ અને અપ્રતિષ્ઠાન નામનાં અત્યંત યાતના જનક નારકાવાસમાં ઉત્પન્ન થાય છે.
આ કથનનો ભાવાર્થ એ છે કે સત્ અસના વિવેકથી રહિત હોવાને કારણે તેમને સુખ પ્રાપ્ત થવાની તે આશા જ નથી, પરંતુ એક એકથી અધિક્તર અને અધિક્તમ યાતનાજનક નરમાં ઉત્પન્ન થઈને તેઓ અધિકને અધિક દુઃખને જ અનુભવ કર્યા કરે છે. તેઓ શા કારણે નરકના ચક્રમાં જ ભમ્યાં કરે છે; તેઓ નરમાંથી બહાર કેમ નીકળી શક્તા નથી, તેનું કારણ નીચે પ્રમાણે છે. તેઓ મદ્ બુદ્ધિવાળાં છે. સત
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
| SR No. | 006405 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_sutrakritang |
| File Size | 13 MB |