________________
તેઓ શા કારણે આ પ્રકારનું વર્તન કરે છે ? સર્વજ્ઞોના આગમને અનાદર કરવાનું કારણ તેમના અજ્ઞાનની અધિકતાને જ ગણાવી શકાય. સૂર્યને પ્રકાશ સઘળાં પ્રાણીઓને દષ્ટિ–જ્ઞાનની ઉત્પત્તિમાં ચક્ષુરિન્દ્રિયને સહાયક થાય છે, પરંતુ એજ પ્રકાશ નિશાચર ઘુવડ, ચીબરી, ચામચીડિયાં આદિને માટે તો દૃષ્ટિ પ્રતિબન્ધક જ થઈ પડે છે. ઘુવડ આદિના અશુભ કર્મની તીવ્રતાને કારણે જ આવું બને છે. કહ્યું પણ છે કે –
“= નૈવ” ઈત્યાદિ–
“જે કેરડાના વૃક્ષને પાન ન આવે, તો તેમાં વસંતને શે દોષ છે? જે દિવસે ઘુવડ દેખી ન શકે, તે તેમાં સૂર્યને શે દોષ છે? જે ચાતક પક્ષીના મુખમાં વરસાદની ધારા ન પડે, તો તેમાં મેઘને શે દોષ છે ! પ્રારંભમાં વિધાતાએ લલાટ પર જે લખી નાખ્યું છે, તે પ્રમાણે થતું અટકાવવાને કોણ સમર્થ છે!”
કહ્યું પણ છે કે –“ફર્મવીનાપનાના” ઈત્યાદિ–
“લેકના બધુ હે જિનેન્દ્ર ! સદ્ધર્મ રૂપી બીજને વાવવાનું આપનું કૌશલ બિલકુલ નિર્દોષ છે. છતાં આપને ઉસર જમીન મળી ગઈ–એટલે કે કેટલાય એવાં જીવે છે કે જેમના પર આપની દિવ્ય વાણીની બિલકુલ અસર પડતી નથી. તેમાં આશ્ચર્યની કોઈ વાત નથી! અંધકારમાં ઘુવડ આદિ પક્ષીઓને માટે સૂર્યના ચમકતાં કિરણે પણ મધુકરીના ચરણેના સમાન કાળાં કાળાં થઈ જાય છે! તે અજ્ઞાની જીવે પર આપની દિવ્ય વાણીની કોઈ અસર ન થાય એમાં આશ્ચર્ય જેવું નથી.
સર્વજ્ઞ ભગવાન દ્વારા પ્રતિપાદિત આગમમાં એવું કહ્યું છે કે જીવ પરલેકગામી છે. જીવનું અસ્તિત્વ હોય ત્યારે જ્ઞાનાવરણીય આદિ આઠ પ્રકારના કર્મોનો બન્ધ થાય છે. મિથ્યાત્વ, અવિરતિ પરિગ્રહ, આરંભ આદિ આ બન્ધમાં કારણભૂત બને છે. સમ્યગુ દર્શન આદિ દ્વારા કર્મોને વિનાશ થાય છે, અને કમેને વિનાશ થવાથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.” ઈત્યાદિ–
આ અર્થને નહીં જાણનારા એવાં પિત પિતાના મતનું અભિમાન કરનારા પુરૂષે શબ્દાદિ કામગોમાં લુબ્ધ થાય છે અને નરક નિગદ આદિ દુર્ગતિઓની પ્રાપ્તિ કરે છે. કહ્યું પણ છે કે-“vaiરામમોmg” ઈત્યાદિ– જે મનુષ્યો કામભોગમાં આસક્ત હોય છે, તેઓ અશુચિ નરકમાં જઈને ઉત્પન્ન થાય છે. દા.
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
