________________
અંગીકાર કરીને અને સમસ્ત પ્રાણીઓ તરફ સમતા ભાવ ધારણ કરીને જિનેદ્ર ભગવાન દ્વારા પ્રરૂપિત ધર્મની આરાધના કરે તો તેને અવશ્ય દેવલોકની પ્રાપ્તિ થાય છે. જે દેશ વિરતિને અંગીકાર કરવાથી દેવગતિ રૂપ ફળની પ્રાપ્તિ થાય છે. તે સર્વવિરતિના ફળની તે વાત જ શી કરવી? એટલે કે સર્વવિરતિ દ્વારા મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય એમાં કોઈ આશ્ચર્યની વાત નથી. ૧૩
હવે સૂત્રકાર સર્વવિરતિનો મહિમા વર્ણવે છે- “a” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ-“મજવાનુarav-માઘાતરમ્' ભગવાનના અનુશાસન અર્થાત જાજને જોજ-જ’ સાંભળીને જે- તે ઋષ્યજસં કહેફ સર તજ' સંયમમાં “ મં-વાજમ ઉદ્યોગ “
વજ્ઞ– કરતાં રહે “રી-સર્વત્ર પ્રાપ્તિ માત્રમાં વિજીવન-વિનીતમસ્વરઃ મત્સર રહિત થઈને “fમણૂમિકું:” સાધુ “વિશુદ્ધ-વિષ્ણુનું બધા જ આહાર દેષથી રહિત શુદ્ધ “૬૪-૩૬’ આહારને ‘શાઅઘરે લાવે. મે ૧૪
–સૂત્રાર્થ જિનેન્દ્ર ભગવાનના આગમનું શ્રવણ કરીને સાધુએ સત્ય એટલે કે સંયમમાં પરાક્રમશીલ (પ્રવૃત્ત) થવું જોઈએ. તેણે પ્રાણી માત્ર તરફ મસર ભાવનો ત્યાગ કરીને સમભાવ ધારણ કરે જોઈએ અને નિર્દોષ ભિક્ષા જ ગ્રહણ કરવી જોઈએ. જે ૧૪
ટીકાથ
ભગવાન એટલે કે સંપૂર્ણ જ્ઞાન અને એશ્વર્યથી સંપન્ન તીર્થંકરના અનુશાસનને તીર્થકર ભગવાનની સમીપે, અણગારની સમીપે, શ્રાવકની સમીપે અથવા સમ્યગ્દષ્ટિની સમીપે શ્રવણ કરીને સત્યમાં એટલે કે સઘળી બાધાઓથી રહિત સંયમમાં પ્રવૃત્ત થવું જોઈએ. ભગવાન દ્વારા પ્રરૂપિત સંયમમાર્ગમાં કેવી રીતે પ્રવૃત્ત થવું જોઈએ? આ પ્રશ્નને ઉત્તર એ છે કે સાધુએ સમસ્ત પ્રાણીઓ પ્રત્યે માત્સર્ય (ષ)થી રહિત થઈને આધાકર્મ આદિ ૪ર દોષોથી રહિત સામુદાનિક ભિક્ષા ગ્રહણ કરવી જોઈએ.
આ ગાથાને ભાવાર્થ એ છે કે- જ્ઞાન, એશ્વર્ય આદિ ગુણસમૂહથી સંપન્ન એવાં તીર્થકર ભગવાનના શાસનને– આગમપ્રતિપાદિત તપ સંયમ આદિને ભગવાનના મુખારવિન્દમાંથી, અથવા અણગારોની સમીપે શ્રવણ કરીને લઘુકમ સાધુએ સમસ્ત પ્રાણીઓનું હિત સંપાદન કરતા થકા, સંયમાદિની પ્રાપ્તિને માટે પ્રયત્ન કરતા થકા, સમસ્ત છે પ્રત્યે માત્સર્યભાવરહિત થઇને, ઘર, પુત્ર, પત્ની આદિથી વિરકત થઈને તથા સર્વત્ર રાગથી રહિત થઈને, ૪૨ દેથી રહિત અને શરીરયાત્રા (સંયમયાત્રા) માત્રમાં સહાયક બને એવાં નિર્દોષ આહાર પાણી આદિ ગ્રહણ કરવા જોઈએ. તાત્પર્ય એ છે કે સાધુએ સંયમને નિર્વાહ કરવાની ભાવનાથી જ આહારાદિ ગ્રહણ કરવા જોઈએ, શરીરના પિષણ અથવા શરીર પ્રત્યેની આસકિતની દૃષ્ટિએ આહારદિને ગ્રહણ કરવા જોઈએ નહીં કે ગાથા ૧૪
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૨૪૧
