________________
આ પ્રકારે નિન્દા કરીને સ્ત્રીઓને જ ભવભ્રમણનું મૂળ કહેવામાં આવેલ છે. આજ પણ એવું જોવામાં આવે છે કે શાસ્ત્રોમાં પારંગત મહાન પુરુષો પણ સ્ત્રીના બન્શનમાં બંધાઈને સંસારને અનુકૂળ આચરણ જ કરે છે, અને જે સ્ત્રીથી રહિત છે– સ્ત્રીમાં આસક્ત નથી, એવા પુરુષો અલ્પબુદ્ધિ વાળા હોવા છતાં પણ સ્વેચ્છાથી ધર્મધ્યાન આદિમાં લીન રહે છે. તેથી સ્ત્રીના સંપર્કથી રહિત પુરુષને મુક્તાત્માઓના જેવા કહ્યા છે. એજ પ્રમાણે સ્ત્રીઓને માટે પુરુષો પણ સમજવા-એટલે કે જે સ્ત્રી પુરુષના સંપર્કનો ત્યાગ કરે છે, તે પણ મુક્તામા સમાન જ છે. આ ગાથા દ્વારા એ વાતને પ્રતિપાદિત કરવામાં આવી છે કે સ્ત્રીને ત્યાગ કર્યા બાદ જ મુક્તિની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે. જેણે કામને રેગ સમાન માને છે, તે પુરુષ પણ મુક્તના સમાન છે. જે ગાથા ૨ છે
વળી સૂત્રકાર ઉપદેશ આપે છે કે-“અr forg” ઈત્યાદિ
શબ્દા–“દૃ આ લેકમાં “afpfહેં-વણિમિ” વણિજના દ્વારા “ઝાઆદિતÉ' દૂર દેશથી લાવેલ “અr-
૩૬' ઉત્તમોત્તમ વસ્તુઓને “સાનિયા-રાનાના રાજા મહારાજા વગેરે ‘ધાતિ-ધારિત ધારણ કરે છે gi-gવમ્' આ પ્રકારે “મજવાઆધ્યાતાનિ' આચાર્યોના દ્વારા પ્રતિપાદિત “મોજા-રાગિનાન રાત્રિભજનના પરિત્યાગની સાથે “મા-મા”િ ઉત્કૃષ્ટ “મદઘા-મત્રતાનિ' પ્રાણાતિપાત વિરમણ વગેરે મહાવ્રતોને સાધુપુરૂષ ધારણ કરે છે. ૨ ૩
–સૂત્રાર્થજેવી રીતે વ્યાપારીઓ દ્વારા પરદેશમાંથી લાવવામાં આવેલાં ઉત્તમ રત્ન આદિકને રાજાઓ ધારણ કરે છે, એ જ પ્રમાણે તીર્થકર દ્વારા પ્રતિપાદિત રાત્રિ ભોજનવિરમણ સહિત પ્રાણાતિપાત વિરમણ આદિ મહાવ્રતને ભાગ્યશાળી પુરુષે જ ધારણ કરે છે. આવા
– ટીકાર્થઆ લેકમાં વ્યાપારીઓ દ્વારા દૂર દૂરના દેશમાંથી લાવવામાં આવેલા ઉત્તમ રત્ન વગેરેને જેવી રીતે રાજા મહારાજા ધારણ કરે છે, એ જ પ્રમાણે તીર્થકર દ્વારા ઉપદિષ્ટ રાત્રિભજનવિરમણ સહિત ઉત્કૃષ્ટ પાંચ મહાવ્રતને સાધુ પુરુષો જ ધારણ કરે છે.
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે દૂર દૂરના દેશમાંથી વ્યાપારીઓ દ્વારા જે બહુમૂલ્ય રત્નાદિકને લાવવામાં આવે છે તેને કેઈ સાધારણ મનુષ્ય ધારણ કરી શકતો નથી. પણ રાજા મહારાજાઓ જ ધારણ કરે છે, એ જ પ્રમાણે તીર્થકર દ્વારા નિરૂપિત રાત્રિભોજન વિરમણ સહિત પાંચ મહાવ્રતોને સાધુ પુરુષે જ ધારણ કરે છે. કેઈ સામાન્ય સાધુ તેને ધારણ કરી શકતો નથી, પરંતુ સિંહના સમાન શૂરવીર અને સ્ત્રીઓના સંપર્ક આદિથી રહિત સાધુઓ જ તેને ધારણ કરી શકે છે. ગાથા ૩ છે
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૨૩૧
