________________
જે કદાચ કેઈ ચકવત્તી સાધુ બની જાય અને તેને દાસાનુદાસ પણ સાધુ બની જાય, તે તેણે તે સાધુને વંદણુનમસ્કાર કરતાં સંકોચ અનુભવ જોઈએ નહીં. તેણે એ વિચાર ન કરવો જોઈએ કે હું પહેલાં ચકવત્તી હતી, તે મારાથી હીન એવાં આ સાધુને શા માટે નમૂકાર કરૂં ! તેને વંદણા નમસ્કાર કરતાં તેણે શરમાવું જોઈએ નહીં. ગાથા વા
કેવી સ્થિતિમાં રહેલા સાધુએ મદ અને લજજા નહીં કરવા જોઈએ, તે સૂત્રકાર બતાવે છે- “ષમ નથ” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ–સં ત શુદ્ધ સમ્યક્ પ્રકારથી શુદ્ધ અર્થાત્ સકળ અતિચારથી રહિત તમને-: તપસ્વી સાધુ જે માવાદા- દાવાથી જીવન પર્યન્ત “માહિgસમાહિત શુભ અધ્યવસાય રાખતો “પ્રાથમિ-અવતરિત્ર” કેઈપણ “સંમે-? સંયમ સ્થાનમાં સ્થિર થઈને અર્થાત્ સત્તર પ્રકારના સંયમે પૈકી એક પણ સંયમસ્થાનને છોડ્યા વગર “જે-સમ” સમભાવની સાથે “દિવા-વત્રિનેત્' પ્રત્રજ્યાનું પાલન કરે “gિ
થી તે દ્રવ્યભૂત અર્થાત્ ભવ્ય “ifug-iદત પંડિત સત્ય, અસત્ય પદાર્થને સમજનારે વિવેકીલ પુરુષ “asifgu-સમાદિત” શુભ અધ્યવસાય રાખતો “૪-દામ્ મરણ સુધી “ જાણી-અક્ષા સંયમનું પાલન કરે છે
-સૂત્રાર્થ સમ્યક્ પ્રકારે શુદ્ધ સાધુએ જીવનપર્યત સંયમમાં સ્થિત વિદ્યમાન રહીને સમભાવ પૂર્વક દીક્ષાનું પાલન કરવું જોઈએ. મેક્ષગમનને યેગ્ય, પંડિત, અને શુભ અધ્યવસાયવાળા સાધુએ મૃત્યુ પર્યત સંયમનું પાલન કરવું જોઈએ. ૪ )
–ટીકાર્ય સમ્યક પ્રકારે શુદ્ધ એટલે સઘળા અતિચારથી રહિત. અનશન આદિ બાર પ્રકારના તમાં પરાયણ તપસ્વી સાધુ જીવનપયત સત્તર પ્રકારના સંયમસ્થાનેમાંના કેઈ પણ સંયમસ્થાનને પરિત્યાગ કર્યા વિના, અથવા છેદોપસ્થાપનીયથી લઈને યથાખ્યાત પર્ય ન્તના કેઈ ચારિત્રમાં સ્થિત રહીને, વર્ધમાન પરિણામે પૂર્વક સ્વભાવમાં (સમતા ભાવ પૂર્વક) વિચરે. તાત્પર્ય એ છે કે મુક્તિગમન એગ્ય સત્ અસત્ વિવેકથી યુક્ત, તથા શુભ અધ્યવસાયથી સંપન્ન મેક્ષાભિલાષી સાધુએ મરણ પર્યન્ત સંયમનું પાલન કરવું જોઈએ. તેણે સમભાવથી યુક્ત થઈને સામાયિક સંયમના સ્થાનમાં સ્થિત રહેવું જોઈએ.
અથવા છેદોષસ્થાપનીય આદિ સંયમમાં વિદ્યમાન તપસ્વી મુનિએ લજા અને મદને ત્યાગ કરીને સમાધિયુક્ત ભાવે સંયમની આરાધના કરવાને તત્પર રહેવું જોઈએ. કેટલા કાળ સુધી તેણે આ પ્રમાણે કરવું જોઈએ ! તેને ઉત્તર એ છે કે જ્યાં સુધી નામ રહે ત્યાં સુધી (જીવનપર્યત) તેણે સંયમનું પાલન કરવું જોઈએ. અથવા શુભ
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૯૯
