________________
છે કે-' િતના કતા” ઈત્યાદિ
જો એટલું પણ તેના દ્વારા સમજવામાં ન આવે કે પરને પીડા ઉત્પન્ન કરવી જોઈએ નહીં, તે પરાળ જેવાં કરોડો નિસ્સાર પદોને મેઢે કરી લેવાથી શું લાભ થાય તેમ છે?”
તેથી એટલી અહિંસા સમતાને (અહિંસા દ્વારા કેળવાનારીસમતાને) આત્મૌપમ્ય બુદ્ધિથી સમજવી જોઈએ એટલે કે આપણે એ વાતને ) વિચાર કરે જોઈએ કે જેવી રીતે મારા દેહ આદિના વિનાશથી મને પીડાનો અનુભવ થાય છે, એ જ પ્રમાણે અન્ય પ્રાણીઓને પણ થતો હશે આ પ્રમાણે વિચાર કરીને કેઈ પણ પ્રાણીની હિંસા કરવી જોઈએ નહીં. કહ્યું પણ છે કે ”ાજા જામrsgr” ઈત્યાદિ
જેવી રીતે આપણને આપણું પ્રાણુ પ્રિય છે, એજ પ્રમાણે અન્ય જેને પણ પિત પિતાનાં પ્રાણ પ્રિય હોય છે. પ્રત્યાખ્યાન, દાન, સુખ-દુઃખ અને પ્રિય અપ્રિયના વિષયમાં પુરુષે આત્મૌપમ્ય બુદ્ધિથી વાસ્તવિક્તાને સમજી લેવી
અન્યત્ર પણ એવું જ કહ્યું છે કે-”શાપર ઇત્યાદિ-”હે અર્જુને ! પુરુષ સર્વત્ર સુખ અથવા દુઃખને આત્મૌપમ્પ ભાવે સમજે છે, તે પુરુષને જ ઉત્કૃષ્ટ ગી સાધુ માની શકાય છે. ૧” - તથા જેમનું મન સમભાવથી યુક્ત છે, તેમણે જ વિશ્વ પર વિજય પ્રાપ્ત કર્યો છે અને જન્મ મરણને જીત્યા છે.
શંકા-ન જિ ” ઈત્યાદિ કથન દ્વારા શાસ્ત્રકારે માત્ર હિંસાને જ નિષેધ કર્યો છે. શું તે કથન દ્વારા અદત્તાદાન આદિને પણ ગ્રહણ કરવાના છે ખરું ? સમાધાન--અહીં હિંસા ઉપલક્ષણ છે, તેને ગ્રહણ દ્વારા અદત્તાદાન આદિ સઘળાં પાપનું ગ્રહણ થઈ જાય છે.
તેથી જ્ઞાની પુરુષોને માટે એજ ન્યાયયુકત છે કે અહિંસાને ભંગ કરનારા અસત્ય. અસ્તેય, અ બ્રહ્મચર્ય અને પરિગ્રહ આદિનું તેઓ સેવન ન કરે. અહીં ”” આ પદ અવધારણ અર્થે વપરાયું છે. તેનું તાત્પર્ય એ છે કે જ્ઞાની જનોએ પ્રાણિઓને પરિતાપના થાય એવું કંઈ પણ કાર્ય કરવું જોઈએ નહીં | ગાથા ૧૦ |
મોક્ષાર્થિ મુનિયોં કો ઉપદેશ
સૂત્રકાર મુમુક્ષુ મુનિને આ પ્રકારને ઉપદેશ આપે છે કે કુરિવા” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ—“ગુનિ જિતઃ દશ પ્રકારની સાધુ સમાચારમાં રહેલ “જ-” અને વિહી -વિતજિ.' આહાર વગેરેમાં કૃદ્ધિરહિત સાધુ “ચરિવારનાણુ વણ
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૬૯
