________________
ઐરાશિકોં કે મતકા નિરસન
-સૂત્રાર્થ
આગલી બે ગાથાઓમાં જે ઐરાશિક મતનું નિરૂપણ કરવામા આવ્યુ છે. તેનું ખંડન કરવા માટે સૂત્રકાર કહે છે કે- “garg વીર” ઇત્યાદિ| શબ્દાર્થ – મહાવી-જોધાવ” બુદ્ધિમાન માણસ “-પતાન’ આ પૂર્વોક્ત વાદિયેના વિષયમાં “aug m$--અનુભવત્રિા ” વિચાર કરીને આ નિશ્ચય કરે કે “સે--તે તેઓ અન્ય તીથિઓ “અરે--બ્રહ્મ” બ્રહાચર્યમાં “વસે-7 વઘુ સ્થિત નથી પરંતુ “સ વાવાઝથા સર્વે viાડુ” તેઓ બધા અર્થ વગરના પ્રજલ્પક છે. “પુલો-gશ અલગ અલગ ‘-રવ પિતપોતાના સિદ્ધાન્તને “લ્લાવાશે--વાઘાતા: શુભ કહેનારાઓ છે. ૧૩
બુદ્ધિશાળી પુરુષોએ પૂર્વોક્ત મતવાદીઓના વિષયમાં વિચાર કરીને આ પ્રકારને નિશ્ચય કરવો જોઈએ તે મતવાદીએ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરતા નથી. તેઓ સૌ નિરર્થક પ્રલાપ કરનારા જ છે તેઓ અલગ અલગ પ્રકારના પિતા પિતાના મતનું પ્રતિપાદન જ કર્યા કરે છે. પરંતુ આચારેનું પાલન કરતા નથી.
–ટીકર્થબુદ્ધિમાન માણસો જાતે જ વિચાર કરીને તેમની માન્યતાઓની નિરર્થકતા સમજી શકે એમ છે આ મતવાદીઓ સંસારનો ત્યાગ કરવા છતા પણ સંસારી જેવું જ આચરણ કરે છે તે બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરતા નથી અને જ્ઞાનાદિ પાંચ આચારનું પણ પાલન કરતા નથી.
વળી તેઓ એવું કહે છે કે “મુક્ત જીવનમાં પણ પિતાના શાસનને મડિમા થતું જોઈ ને આનંદ થાય છે અને પિતાના શાસનની નિન્દા થતી જોઈને દ્વેષ થાય છે” તેમની આ માન્યતાને કેવી રીતે સ્વીકાર કરી શકાય? જે મુક્તાત્માઓમાં પણ રાગદ્વેષ ઉત્પન્ન થઈ જતો હોય, તે તેમને ક્ષીણકર્મા (કર્મોને ક્ષય કરી નાખનાર) કેવી રીતે કહી શકાય? મુક્ત જી સ્તુતિ અને નિંદામાં સમાન રહે છે. નિન્દા થવાથી ઉદ્વિગ્ન પણ થતા નથી અને સ્તુતિ થવાથી આનંદ પણ પામતા નથી. જ્યાં સુધી રાગદ્વેષને સદ્ભાવ હોય ત્યાં સુધી તેઓ કર્મ રહિત થઈ શક્તા નથી. એવી પરિસ્થિતિમાં તેઓના સંસારને પરિત્યાગ કેવી રીતે થઈ શકે? કદાચ તેઓ દ્રવ્ય બ્રહ્મચર્યમાં સ્થિત પણ હોય, પરંતુ તેમનામાં ભાવબ્રહ્મચર્ય તે સંભવી શકતું જ નથી. તેમનામાં સમ્યજ્ઞાનને અભાવ હોવાને કારણે તેઓ સમ્યગૂ અનુષ્ઠાને પણ કરી શક્તા નથી. તે સઘળા અન્ય તીથિકે પિત પિતાના દર્શનની પ્રશંસા કરે છે. આ પ્રકારની પરિસ્થિતિ હોવાથી, જેમણે તત્ત્વને જાણી લીધેલ છે અને જેઓ કલ્યાણના અભિલાષી છે, તેમણે અન્ય તીથિકનાં શાસ્ત્રીને કોઈ પણ પ્રકારે આદર કરે જોઈ એ નહી. પરંતુ તે શાસ્ત્રોને વિશ્વના ઘડા સમાન સમજીને તેમને પરિત્યાગ કરવો જોઈએ. તે ૧૩ .
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૪૯