________________
યે અજ્ઞાનવાદી અપને કો યા અન્યો બોધનેમેં સમર્થ નહીં હોને
કા દષ્ટાન્ત કે દ્વારા કથન
"અન્વયર્થ
બિચારા તે અજ્ઞાનવાદીઓ પિતે સમજી શકતા નથી અને બીજાને સમજાવી પણ શક્તા નથી, એ વાતને દૃષ્ટાન્ત દ્વારા સૂત્રકાર સ્પષ્ટ કરે છે “aણે મૂઢો” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ–-” જેમ વળે-વ' વનમાં “દૂ-મૂત્ર દિશામૂઢ “લૂ-ઝરતુ.” પ્રાણી “ શાળામg-મૂદનેતા માતામિકા દિશામૂઢ નેતાની પાછળ ચાલે તે gs રો -જુની દૃાવ” એ બેને “
મવા -વિર માંથી અજાણ હોવાથી ઉત્તર સો-તવં ફ” અત્યંત શાકને નિયંછ-નિવરછતા પ્રાપ્ત થાય છે. ૧૮n.
દિશામૂઢ (દિશા ભૂલેલે માર્ગથી અજાણ) કેઈ પથ પ્રદર્શક હોય તેની પાછળ કઈ દિશામૂઢ અન્ય પુરુષ ચાલી નીકળે છે અને માર્ગના જાણકાર નહીં હોવાને કારણે– વિપરીત બુદ્ધિવાળા હોવાને કારણે વનમાં તીવ્ર દુઃખ અનુભવે છે. ૧૮
– ટીકાથદૃષ્ટાન્તને ભાવાર્થ સમજી શકાય એવે છે. વાધ આદિ હિંસક પશુઓથી યુક્ત કોઈ ઘાડ વનમાં ભ્રમણ કરતો કઈ પથિક ભૂલે પડે છે- કઈ દિશામાં પિતે જઈ રહ્યો છે અને કઈ દિશામાં પોતાને જવાનું છે. તે સમજવાને અસમર્થ બની જાય છે. તેવામાં તેને કોઈ બીજે દિશા મૂઢ દિશા ભૂલેલે માર્ગ ભૂલેલ) માણસ તેની નજરે પડે છે, અને તે માણસની પાછળ પાછળ તે ચાલી નીકળે છે. આ બંને વ્યક્તિઓને રસ્તાનું સાચું જ્ઞાન ન હોવાને કારણે તેઓ તે વનમાં અટવાઈ જાય છે તેઓ વનને ઓળંગવાને શક્તિમાન થતાં નથી અને અનેક તીવ્ર દુઃખ વેઠીને આખરે તેઓ તે વનમાં જ મતને ભેટે છે. એ જ પ્રમાણે અજ્ઞાનવાદીઓ પણ અજ્ઞાનમાં ડૂબેલાં હોય તેઓ પોતાના દર્શનને જ સત્ય દર્શનરૂપ માને છે. અને અન્યનાં દર્શનને મિથ્યા માને છે. તે કારણે અસત્ય દર્શનને જ સત્ય દર્શન રૂપે પ્રતિપાદિત કરતા તે અજ્ઞાની લેકે પિતે તે સંસાર કૂપમાં પડે છે એટલું જ નહીં પણ અન્યને પણ સંસાર કૃપમાં પાડે છે. એટલે કે અજ્ઞાનવાદીઓ પોતે તે સંસાર કાનનમાં પરિભ્રમણ કરીને અનેક દુઓને અનુભવ કરે છે, અને બીજાને પણ સંસાર કાનનમાં પરિભ્રમણ કરાવે છે. ૧૮
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૧૯
