________________
સંપૂર્ણ મોહનીય કર્મનું ગ્રહણ થઈ જાય છે, અને મેહનીય કર્મ વડે સમસ્ત કર્મોનું ગ્રહણ થાય છે, એમ સમજવું, અને મેહનીય કર્મના ત્યાગથી સમસ્ત કમેને ત્યાગ સમજે જોઈએ કહ્યું પણ છે કે ” માથાકૂઉgઈત્યાદિ
“ જેવી રીતે તાડવૃક્ષના મરતક (ટોચ) પર સંય ભેંકી દેવાથી તાડવૃક્ષ સૂકાઈ જાય છે, એ જ પ્રમાણે મોહનીય કર્મોને ક્ષય થઈ જવાથી સમસ્ત કમેને ક્ષય થઈ જાય છે ૧u કર્મોને ક્ષય થઈ જવાથી જીવ ” અકસ્મ” (કર્મોથી રહિત થઈ જાય છે. કમેને ક્ષય સમ્યગુ જ્ઞાનથી જ થાય છે, મિથ્યાજ્ઞાનથી થતો નથી. અજ્ઞાની જીવ આ પદાર્થનો ત્યાગ કરે છે એટલે કે કર્મક્ષય રૂપ અર્થથી ભ્રષ્ટ થઈ જાય છે કર્મક્ષય કરી શકતો નથી. સમ્યગ જ્ઞાનના અભાવને કારણે જીવ મેક્ષના માર્ગ પર પ્રયાણ કરવાને બદલે તે માર્ગની બહાર જ રહે છે એટલે કે ચાર ગતિવાળા સંસાર રૂપ અગતિમાં જ વારંવાર ભ્રમણ કર્યા કરે છે. ૧૨ )
અજ્ઞાનિયોકે દોષોં કા નિરૂપણ
સૂત્રકાર હવે એ વાત પ્રકટ કરે છે કે અજ્ઞાની ને શું નુકસાન થાય છે “ gi” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ ની મિટ્ટિી -નિષ્પાદુદૃા જે મિથ્યાદૃષ્ટિ વાળાઓ “અria-અના” અનાર્ય પુરૂષ “gવજૂ-gy” આ અર્થને “મિરાત-મૈય ાનમિત’ જાણતા નથી. તેને એ લેકે “વાહવા-વાશifજ્ઞતા” પાશમાં બંધાયેલા “fri-મૃણ મૃગની જેમ “graણ--અનંતફા” અનંતવાર “રારં-વાર” વિનાશને ‘સંતિgણનિત’ પ્રાપ્ત કરશે. ૧૧૩
-- અન્વયાર્થ – જે મિથ્યાદૃષ્ટિ અને શાસ્ત્રોકત અનુષ્ઠાનોથી અત્યન્ત દૂર રહેનારા એટલે કે આહપ્રવચ નથી દૂર રહેનારા (જિન પ્રરૂપિત ધર્મનું શરણ નહીં લેનારા) પુરુષો આ વાત સમજતા નથી તેઓ જાળમાં ફસાયેલા મૃગની જેમ વારં વાર અનિષ્ટની પ્રાપ્તિ કર્યા કરે છે ૧૧૩
જેવી રીતે જાળમાં પડેલું હરણ અનેક પ્રકારના તાડન, મારણ આદિ રૂપ અપત્તિઓ સહન કરે છે, એ જ પ્રમાણે અજ્ઞાનના બન્ધનમાં પડેલા અજ્ઞાની જીવો પણ વારંવાર જન્મ, જરા, મરણ અદિ આપત્તિઓનો અનુભવ કરતા રહે છે. જેમને મિથ્યાત્વ રૂપી ગ્રહ ગ્રસ્ત કરી લીધા છે, એવા તે જ મિથ્યા શાસ્ત્રો દ્વારા જેમનું પ્રતિપાદન કરાયું છે એવાં કર્મોનું આચરણ કરીને નરક નિગદ આદિ દુર્ગતિઓમાં જ પ્રવેશ કરે છે તે દુર્ગતિઓમાંથી તેમનું ત્રાણ (રક્ષણ) થઈ શકતું નથી અજ્ઞાનીઓને પિતાના દોષને કારણે જ નરક નિગે દના દુઃખ વારં વાર ભેગવવા પડે છે. ૧૩ .
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૧૪
