Page Text
________________
श्रीकल्प
सूत्रे ||२७३॥
श्रीकल्पमञ्जरी
टीका
टीका-" एवं पडिदिन भगवं अडमाण" इत्यादि । एवं अनेन प्रकारेण प्रतिदिनं दिने दिने भगवन्तं श्रीमहावीरस्वामिनम् अटन्तंभ्रमन्तं दष्ट्वा लोकाः-जनाः अन्योऽन्य परस्परं वितर्कयन्ति, तत्र-लोकेषु केचित्= कतिपये लोकाः एवं वदन्ति-" एप: अयं खलु भिक्षुः प्रतिदिनम् अटति-भ्रमति, पुनः किन्तु भिक्षां न गृहाति, अत्र प्रतिदिनमटतोऽप्यस्य भिक्षाग्रहणाऽभावे केनापि अस्मदाद्यज्ञातेन कारणेन हेतुना भवितव्यम् । केचित् वदन्ति'एष भिक्षुः उन्मत्तत्वेन जातोन्मादतया भ्रमति '। अपरे वदन्ति-अयं कस्यापि राज्ञो गुप्तचरो वर्तते, सोऽयं स्वस्य राज्ञः किमपि विशिष्टं कार्यमुद्दिश्य केनापि विशिष्टकार्यप्रयोजनेन अटति । अन्ये वदन्ति-चौरोऽयं वर्तते, चौर्यमुद्दिश्य अटति । एके वदन्ति-एषः भिक्षुः चरमः अन्तिमः-चतुर्विंशः, तीर्थकरो जिनः अभिग्रहेण अति। ततः पश्चात् तदन्तरं सर्वे जनाः भगवन्तं श्रीवीरम् अजानन् परिचितवन्त:-"यत् एषः भिक्षुः खलु त्रैलोक्यनाथः= चन्दनबालाने उन्हें रोक दिया, और कहा-लोगो! ऐसा न कहो । मूला माता ही मेरी महान् उपकारिणी है, जिसके प्रभाव से आज मुझे यह सुअवसर लब्ध हुआ, प्राप्त हुआ और मेरे सामने आया ॥सू०९५||
टीका का अर्थ--इस प्रकार भगवान् श्रीमहावीर को प्रतिदिन भिक्षा के लिए पर्यटन करते देखकर लोग आपस में तर्क-वितर्क करते थे। उन लोगों में से कितनेक लोग इस प्रकार कहते-यह भिक्षु प्रतिदिन भिक्षा के लिए घूमता है, मगर भिक्षा लेता नहीं है, इस में कोई न कोई कारण होना चाहीए, जो हमें मालूम नहीं पड़ता। कोई कहते-यह भिक्षु उन्मत होने के कारण चक्कर काटा करता है। दूसरे कहते-यह कीसी राजा का गुप्तचर है। यह अपने राजा के किसी विशेष कार्य को लेकर घूमता हैं। किसीने कहा-यह चोर है
और चोरी के उद्देश्य से घूमता है। कोई कोई कहते थे-यह भिक्षु चौवीसवें तीर्थकर हैं, और अपनी प्रतिज्ञा की કરવા લાગ્યા. લેકોને આ પ્રમાણે બાલતા સાંભળી ચંદનબાલાએ તેમને અટકાવ્યા અને કહ્યુ કે “આ મૂલા માતા જ મારો મહાન ઉપકાર કરવાવાળી છે. જેના પ્રભાવવડે આજે મને આ અનુપમ અવસર પ્રાપ્ત થયું. (સૂ૦૯૫)
ટકાનો અથ... સામાન્ય ખેચક એ ભિક્ષકનું ભજન છે. આવું ભોજન તે ગમે ત્યાંથી પ્રાપ્ત થઈ શકે છે, છતાં આ ભિક્ષુ ઘેર ઘેર આથડે છે, ને ભેજન તેની આગળ ધરવા છતાં તે લેતા નથી. માટે આ ભિક્ષુને જુદો જ ઈરાદો * હવે જોઇએ એમ લેક અંદરોઅંદર વાત કરતા હતા. આ વાતે સામાન્યપણે આખા ગામમાં ચર્ચાવા લાગી, ને
આ ચર્ચામાંથી અનેક પ્રકારના તર્કવિતર્કો ઉભા થવા લાગ્યા. વાત વાયુવેગે પ્રસરતાં લેકે આ ભિક્ષુકની ટીકા કરવા લાગ્યા અને જાતજાતના ગપગોળા ફેંકવા લાગ્યા. આ કલ્પનાને કોઈ પણ અંત હતું નહિ. કદાચ આ ભિક્ષુક કોઈ છે દમનને જાસુસી મનુષ્ય હોવું જોઈએ ! તેમ જ કદાચ ચોરી કરવા નિમિત્ત ચારેકેર તપાસ પણ કરી રહ્યો હોય !
अभिग्रहार्थमटतो भगवत:
विषये लोकवितर्क
वर्णनम् । । सू०९५।।
॥२७३॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
| SR No. | 006382 |
| Book Title | Kalpsutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 509 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_kalpsutra |
| File Size | 37 MB |