________________
श्रीकल्प
सूत्रे ॥२१४॥
कल्पमञ्जरी
टीका
पतिताः पर्वताः कम्पिताः, धूलिपटलेन-धूलिसमूहेन अतुल: धोरः अन्धकारो जातः । जलोर्मयः जलतरङ्गा हो आकाशं स्पष्टुमिव-आकाशस्पर्शनार्थमिव उच्छलन्ति-उपरिगच्छन्ति, पश्चात् उच्छलनानन्तरम् पतन्ति नीचरागच्छन्ति च। ततश्च-पङ्गायाः जले सा नौः नौका अपि उपरि ऊर्चे आकाशे उत्पतति च-पुनः निपतति= अध आगच्छति। तेन-उत्पतननिपतनोभयव्यापारेण दोलायमनाया: दोलावदाचरन्त्याः तस्याः गङ्गाजलमध्यस्थितायाः नाव: नौकाया स्तम्भः स्थूणा, भग्नः त्रुटितः, काष्ठपट्टानि त्रुटितानि, तथा पवनरोधिका-वायुनिरोधनकारिका पताका-दण्डावलम्बितवैजयन्ती स्फटिता-विदीर्णा, नौस्थिताः नौकायामुपविष्टा जनाः लोकाःवह इस प्रकार-वैक्रियशक्ति से उत्पन्न किये हुए वायु से वृक्ष गिर पडे । पर्वत डोलने लगे। धलि के पटल से घोर अंधकार छा गया। जल की लहरें जैसे आकाश को छूने के लिए जाती हो उस प्रकार ऊपर जाने लगी और नीचे गिरने लगीं। इस कारण गंगा के जल में वह नौका भी ऊंची-नीची होने लगी। ऊंची-नीची होने के कारण हिंडोले (झला) के समान हिलतो हुइ नौका का मस्तूल (स्तंभ) भग्न हो गया। लकडी के पटिये टूट गये। वायु के वेग का निरोध करने वाली पताका-डंडे पर फहराती हुई वैजयन्ती
"मा भवन सोमव महि, थयु ३२ विरोध, અંધ બની અજ્ઞાનથી, કયે અતિશય ક્રોધ,
તે સવિ મિચ્છામિ દુક્કડ. જીવ ખમાવું છું સવિ, ક્ષમા કરો સદાય, વેર વિરોધ ટળી જજે, અક્ષયપદ સુખદાય,
सममावि मातम थशे. ભારે કર્મી જીવડાં, પીવે વેરનું ઝેર, ભવ અટવીમાં તે ભમે, પામે નહિ શિવ લહેર,
धनु म वियाने." આ પ્રમાણે પ્રભુને જોતાં જ નાગકુમારને અત્યંત ઝેર વ્યાપી ગયું અને દાંત પીસતે ભગવાનની પાસે આવી ઉપસર્ગ માંડયો. આ દેવે પ્રચંડવાયુ વિકુવીને જળમાં અનેક પહાડ જેટલાં મોજાં ઉભાં કર્યા. આ મોજાંઓના ઉછાળાને લીધે નાવડી પણ અહીંતહીં ઉછળીને પડવા લાગી. તેને કાટમાળ બધે તૂટી ફૂટી ગયે અને હમણાં જ નદીના
गङ्गानद्यां भगवतः सुदंष्ट्रदेवकृतो
पसर्गवर्णनम् । मू०८८॥
॥२१४॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
