________________
श्रीकल्प
सूत्रे ॥१२॥
कल्पमञ्जरी
टीका
छाया-ततः खलु ते चतुष्पष्टिरपोन्द्राः देवाच देव्यश्च वरपटहभेरीमल्लरीशद्वेषु शतसहस्रेषु तूर्येषु ततविततघनशुपिरेषु चतुर्विधेष्वातोयेषु च वाद्यमानेषु आनर्तकशतेषु नर्त्यमानेषु सर्वदिव्यत्रुटितशब्दनिनादेषु महता रवेण महत्या ऋद्धया महत्या विभूत्या महता च हृदयोल्लासेन महान्तं तीर्थकरनिष्क्रमणमहं कर्तुमारप्सत, तद्यया-शको देवेन्द्रो देवराजः करि-तुरगादिनानाविधचित्रचित्रितां हाराहारादिभूषणभूषितां मुक्ताफलपकरजालविवर्द्धमानशोभाम आहादनीयां प्रदादनीयां पाकृतभक्तिचित्रां नानाविधरत्नमणिमयूखशिखाविचित्रां नानावर्ण
मूल का अर्थ-'तए णं' इत्यादि। उस समय विशाल पटह (ढोल ), भेरी, झालर और शंख (आदि) बाजे बजने लगे । तत, वितत, घन और शुषिर-इस प्रकार चार तरह के वाद्य बजने लगे । सैकड़ों श्रेष्ठ नचैया नाचने लगे । समस्त दिव्य बाजों की ध्वनि होने लगी। चौसठ इन्द्रोंने, देवोंने और देवियों ने महती ऋद्धि, महती विभूति और महान् हृदयोल्लास के साथ भगवान का महान् दीक्षामहोत्सव मनाना आरंभ किया । वह इस प्रकार
शक देवेन्द्र देवराज ने चन्द्रप्रभा नामक एक बड़ी शिविका (पालकी) की विकुर्वणा की। वह पालकी हाथी, घोडा आदि अनेक प्रकार के चित्रों से चित्रित थी। हार और अर्धहार आदि आभूषणों से आभूषित थी मोतियों के समूह के गवाक्ष उसकी शोभा बढा रहे थे। वह आहलाद और विशिष्ट आह्लाद उत्पन्न करने वाली थी। कमलों द्वारा की हुई रचना से अद्भुत थी। अनेक प्रकार के
भूजन :-'तरुण', 48 समये, विश दास, लेश, आस२, भने an awale in nा લાગ્યાં. તત વિતત ઘન અને સુષિર આદિ ચાર પ્રકારનાં લાખો વાઘ-વાજાં વાગવા લાગ્યાં. સેંકડે શ્રેષ્ઠ નર્તકે નાચવા લાગ્યાં. સમસ્ત દિવ્ય લોકનાં વાજીંત્રો વાગવા લાગ્યાં. ચોસઠ ઈન્દ્રો-દેવ અને દેવીઓએ મહાનઋદ્ધિમહાન વિભૂતિ, અને મહાન હદોલ્લાસ સાથે, તીર્થકરને દીક્ષા મહોત્સવ ઉજવવાનો આરંભ કર્યો. આ પ્રસંગ કેવી રીતે ઉજવાય તેનું વર્ણન આ રહ્યું.
શકેન્દ્ર ચંદ્રપ્રભા નામની એક મોટી શિથિકા (પાલખી) તૈયાર કરી આ પાલખી વૈક્રિય શક્તિ દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. તેમાં હાથી-ઘડા–વિગેરેના અનેક પ્રકારના ચિત્રો વડે ચિતરવામાં આવી હતી. તેને હારતોરાથી અર્ધ ચંદ્રહાર વિગેરે આભૂષાદ્વારા સુશોભિત કરવામાં આવી હતી. મોતીયોના ગોખલાઓ તેની શાલામાં વૃદ્ધિ કરી રહ્યાં હતાં. આ પાલખી ઉત્તમ પ્રકારને આનંદ ઉત્પન્ન કરવાવાળી હતી. કમળાવો કરવામાં આવેલી રચનાથી તે અદભુત લાગતી હતી. અનેક પ્રકારનાં મણિ અને રત્નના કિરણેથી તે ચિત્ર વિચિત્ર ભાસતી હતી. તેની ઉપરનું
भगवतो दीक्षामहोत्सव
वर्णनम्। मामू०७६॥
॥१२९॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨