________________
श्रीकल्पसूत्रे
॥२३६॥
उपरि उत्थापयति । नात्र किमप्याश्चर्यम् ! विचार्यताम्, किं सिंहस्य बलं शृगालैर्लेध्यते ? न कदापि लध्यते इति भावः । किम् अन्धकारः प्रकाशम् अतिक्रामति-उल्लङ्घयति ? नातिक्रामतीति । खद्योतः किं चन्द्रमसा सह स्पर्द्धते ! न कदापि चन्द्रेण सह स्पर्द्धा कर्तु शक्नोतीति । स विशाखनन्दी च तत् = विश्वभूतिमुनेर्गवोत्थापनरूपं पराक्रमं दृष्ट्वा लज्जितो जातः । ततः खलु स विश्वभूतिरनगारः ' अयं दुरात्मा = दुष्टस्वभावो विशाखनन्दी अद्यापि = एतावति काले व्यतीतेऽपि मयि-ममोपरि वैरं वहति ' - इति कृत्वा इति हेतोः तत्र = तस्मिन् समये निदानं करोति - 'यदि अस्य मम तपोनियमब्रह्मचर्यवासस्य कोऽपि फलवृत्तिविशेषः = फलनिष्पत्तिविशेषो भवेत्, ततोऽहम् आगमिष्यन्त्याम् =भविष्यत्काले अस्य विशाखनन्दिनो वधाय भवेयम् - इति । ततः सोऽनालोचितामतिक्रान्तः दोनों हाथों से उस गायको सींगो के अग्रभाग से पकड़कर ऊपर उठा लिया ।
इसमें कोई विस्मय की बात नहीं । विचार कीजिए - सिंह कितना ही दुर्बल हो गया हो, क्या शृगाल उससे अधिक बलशाली हो सकता है ? क्या अन्धकार प्रकाश का अतिक्रमण कर सकता है ? खद्योत (जुगनू ) क्या चन्द्रमा की बराबरी कर सकता है ? नहीं, कदापि ऐसा नहीं हो सकता ।
विशाखनन्दी, विश्वभूति अनगार के गाय के उठा लेनेके पराक्रम को देख कर लज्जित हो गया । 'यह दुष्ट स्वभाववाला विशाखनन्दी इतना समय व्यतीत होजाने पर भी मेरे पति वैर का भाव रखता है' इस प्रकार का विचार आने पर मुनिने निदान कर लिया 'अगर मेरे तप, नियम और ब्रह्मचर्यवास का कुछ भी फल मुझे मिलने वाला हो तो मैं भविष्यत् काल में विशाखनन्दी का हन्तामारने वाला होऊँ ! |
હાથથી તે ગાયને શિંગડાના અગ્રભાગથી પકડીને ઊંચી ઉપાડી લીધી.
તેમાં નવાઈ પામવાની કોઈ વાત નથી, વિચાર કરી સિંહ ગમે તેટલેા નિળ થયે। હોય છતાં શું શિયાળ તેના કરતાં વધારે બળવાન હોઇ શકે છે ? શું અંધકાર પ્રકાશને ઓળંગી શકે છે ? શું ખદ્યોત-આગિયું સૂર્યની બરાબરી કરી શકે છે? ના, કદીપણ એવુ બની શકતું નથી. વિશાખનન્દી વિશ્વભૂતિ અનગારનુ ગાયને ઉંચકી લેવાનું પરાક્રમ જોઈને શર્મિન્દા થયા.
“ આ દુષ્ટ સ્વભાવવાળા વિશાખનન્દી આટલે બધા સમય પસાર થવા છતાં પણ મારા તરફ વેર-વૃત્તિ राजे छे." या जतन। वियार भवतां सुनियो नियाशु मध्यु : "ले भारी तप, नियम, अने हायर्या લનનું કાઈ પણ ક્ળ મને મળવાનું હોય તેા ભવિષ્યકાળમાં હું વિશાખનન્દીના ઘાતક બનુ!”
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૧
興興
कल्प
मञ्जरी
टीका
महावीरस्य
विश्वभूति
नामकः
पञ्चदशो
भवः ।