________________
ज्ञानचन्द्रिका टीका - मूलप्रथमानुयोगवर्णनम्
णुओगे ? मूलपढमाणुओगे णं अरहंताणं भगवंताणं पुग्वभवा, देवलोगगमणाई, आउं, चवणाई, जम्मणाणि, अभिसेया; रायवरसिरीओ, पव्वज्जाओ, तवा य उग्गा केवलनाणुप्पायाओ, तित्थपवत्तणाणि य, सीसा, गणा, गणहरा, अज्जा, पवत्तणीओ, अर्हतां भगवतां पूर्वभवाः देवलोकगमनानि आयुः, च्यवनानि, जन्मानि अभिषेकाः राजवरश्रियः, प्रव्रज्याः, तपांसि च उग्राणि, केवलज्ञानोत्पादः, तीर्थ प्रवर्त्तनानि च, स्वाभिधेयेन सह संबन्धोऽनुयोगः, स द्विविधः प्रज्ञप्तः, द्वैविध्यमेवाह - ' तं जहाο' इत्यादिना तद्यथा - मूलप्रथमानुयोगः, गण्डिकानुयोगश्च । तत्र पुनः पृच्छति अथ aisal मूल प्रथमानुयोगः ? इति । उत्तरयति - मूलप्रथमानुयोगे खलु अर्हतां भगवतां पूर्वभवा:= पूर्वजन्मानि देवलोकगमनानि, आयुः च्यवनानि, जन्मानि अभिषेकाः, राजवराश्रेयः, प्रव्रज्याः, उग्राणि घोराणि च तपांसि कवलज्ञानोत्पादाः,
६४३
अब चौथे भेद अनुयोग का स्वरूप कहते हैं-' से किं तं अगुआंगे० ' इत्यादि । शिष्य पुछता है - हे भदन्त । अनुयोग का क्या स्वरूप है ?
उत्तर - सूत्र का जो अपने अभिधेय के साथ अनुकूल अथवा अनुरूप संबंध हो उस का नाम अनुयोग है। अर्थात् सूत्र के अनुकूल अर्थ करना अनुयोग है । यह अनुयोग दो प्रकार का है, वे प्रकार ये हैं-मूलप्रथमानुयोग और गण्डिकानुयोग ।
शिष्य प्रश्न - मूलप्रथमनुयोग का क्या स्वरूप है ?
उत्तर - मूलप्रथमानुयोग में अर्हन्त भगवान के पूर्व भवों का, देवलोक में उनकी उत्पत्ति होने का उन की आयु का, देवलोक से उन के च्यवन का, उनके जन्म का, उनके अभिषेक का, उन की राजलक्ष्मी-विभूति का हवे थोथा लेह-अनुयोगनु स्व३५ उडे छे- “से कि त अणुओगे " त्याहि શિષ્ય પૂછે છે-હે ભદન્ત! અનુયાગનુ શું સ્વરૂપ છે?
ઉત્તર——સૂત્રને જે પેાતાના અભિધેયની સાથે અનુકૂળ અથવા અનુરૂપ સબંધ હોય તેનું નામ અનુયાગ છે. એટલે કે સૂત્રનો અનુકૂળ અર્થ કરવા તેને અનુયાગ કહે છે. આ અનુયાગ એ પ્રકારનો છે-મૂલપ્રથમાનુંયેાગ અને जानुयोग
શિષ્ય પૂછે છે-મૂલપ્રથમાનુયાગન' શું સ્વરૂપ છે ?
ઉત્તર—મૂલપ્રથમાનુયાગમાં અહીંત ભગવાનના પૂર્વભવાનું, દેવલેાકમાં તેમની ઉત્પત્તિ થવાતુ, તેમના આયુનું, દેવલેાકથી તેમના ચ્યવનનું, તેમના भन्भनु, तेमना अभिषेऽनु, तेभनी राष्ट्रलक्ष्मी-विभूतिनु, तेमनी अमल्ल्यातु,
શ્રી નન્દી સૂત્ર
