________________
उत्तराध्ययनसूत्रे टीका--'अच्चणं' इत्यादि--
अर्चनां अक्षतादिभिः पूजां, रचनां-निषद्यादिविषयां, स्वस्तिकादि न्यासरूपां घा, चकारः समुच्चये । एव शब्दो भिन्नक्रमः 'ने' त्यनेन संबध्यते । वन्दनम्नमस्तुभ्यमित्यादि वचनेन स्तवनम् , पूजन-विशिष्टवस्त्रादिभिः प्रतिलाभनं, तथाऋद्धिसत्कारसम्मानं ऋद्धिश्च-श्रावकप्रदत्तोपकरणादिरूपा , आमौंषध्यादिरूपा वा, सत्कारश्च-वस्त्रपात्रादिप्राप्तिरूपः, सम्मानश्व-अभ्युत्थानादिः, एषां समाहारः। तत् , मनसाऽपि नैव, अनगारः पार्थयेत् । 'ममेदं भवतु' इति मनसा नाभिलषेत् , अपि-वचसा न याचेतेत्यर्थः ॥१८॥
किच-- मूलम्--सुकाणं झियाएज्जा, अणियाणे अकिंचेंगे ।
वोसहकाए विहरेज्जा, जावं कालसं पज्जसो ॥१९॥ तथा-'अच्चणं' इत्यादि।
अन्वयार्थ-मुनिजन ( अच्चणं रयणं चेव वंदणं पूयणं तहा इडिसक्कारसम्माणं मनसावि न पत्थए-अर्चनां रचनां चैव वंदनं पूजनं तथा ऋद्धिसत्कारसन्मानं मनसा अपि न प्रार्थयेत् ) अपनी अर्चना की, अपने निमित्त निषद्या आदि की अथवा स्वस्तिक आदि के न्यास की वंदना की, पूजन की तथा ऋद्धि की सत्कार की सन्मान की मनसे भी इच्छा न करे।
भावार्थ-मुनि का कर्तव्य है कि वह स्वप्न में भी इस बात की चाहना न करे कि कोई मेरी पुष्पादिक द्वारा पूजा करे रचना करे अर्थात् मेरे समक्ष स्वस्तिक आदि का न्यास करे । मेरी पूजा करे मुझे अनेक प्रकार आमशौषधि आदि लधिओं की प्राप्ति हो जावे ॥ १८ ॥
तथा-'अच्चणं' त्या ।
अन्वयार्थ-मुनिशन अच्चणं रयणं चेव वंदणं पूयणं तहा इडिढसकारसम्माणं मनसावि न पत्थए-अर्चनां रचनां चैव वंदनं पूजनं तथा ऋद्धिसत्कारसन्मानं मनसापि न प्रार्थयेत् पातानी मयनानी, पोताना निमित्त निषा આદિની અથવા સ્વસ્તિક આદિના ન્યાસની, વંદનાની, પૂજનની, સત્કારની, સન્માનની મનથી પણ ઈચ્છા ન કરવી જોઈએ.
ભાવાર્થ–મુનિનું કર્તવ્ય છે કે, તે સ્વપ્નામાં પણ આવા પ્રકારની ચાહના ન કરે છે, કોઈ મારી પુષ્પાદિકથી પૂજા કરે, રચતા કરે, અર્થાત મારી સામે સ્વસ્તિક આદિને ન્યાસ કરે, મારી પૂજા કરે, મને અનેક પ્રકારની આમ ઔષધિ આદિ લબ્ધિઓની પ્રાપ્તિ થઈ જાય. || ૧૮ .
उत्तराध्ययन सूत्र:४
