________________
३०६
उत्तराध्ययनसूत्रे नयति-आप्नोति । एकीभावभूतश्च-एकत्वं प्राप्तश्च जीवः, एकाग्रम्-एकालम्बनत्वं, भावयन् अभ्यस्यन् , अल्पशब्द: अल्पजल्पको भवति । ततश्च-अल्पझंझा गणादौ परस्परभेदजनकवचनानभिधायको, भवति । तथा—अल्पकलहः-अविद्यमान:कलह:-रोषोत्पादकं वचनं यस्य स तथा, भवति । तथा-अल्पकषायः अविद्यमानः कषायः क्रोधादिर्यस्य स तथा भवति । तथा-अल्प तुमंतुमो भवति, अविद्यमान तुमं तुम इति-त्वं त्वम् इति वाक्यं यस्य सः, अल्पतुमंतुमः, त्वमेव एतत् कार्य कृतवान् , त्वमेव सदा अकृत्यकारी वर्तसे इत्यादि प्रलपनं न करोतीत्यर्थः । तथा -संयमबहुल:-संयमः-सप्तदशविधः स बहुल:-प्रचुरो यस्य स तथा भवति । तथा -संवरबहुलो भवति, अपि च समाधिबहुलो भवति, समाधिः-चित्तस्वास्थ्य, स बहुलः प्रचुरो यस्य स तथा भवति ॥ ३९ ॥ (एगीभाव भूए य जीवे णं एगत्तं भावेमाणे अप्पसद्दे अप्पझंझे अप्पकलहे अप्पकसाए अप्पतुमंतुमे संजमबहुले संवरबहुले समाहि बहुले यावि भवइ - एकीभावभूतोऽपि च जीवः खलु एकत्वं भावयन् अल्पशब्दः अल्पझंझः अल्पकलहः अल्पकषायः अल्पत्वंत्वः संयमबहुलः संवरबहुलः समाधिबहुलश्चापि भवति) एकत्वको प्राप्त हुआ वह जीव एकावलम्बन का अभ्यास करता हुआ बहुत थोड़ा बोलता है, गणादिक में परस्पर भेदजनक वचन नहीं कहता है । किसी से कलह नहीं करता है । क्रोधादिक कषायों से रहित होता है । " तूं तूं"इत्यादि अपमान सूचक शब्द का प्रयोग नहीं करता है । सत्रह १७ प्रकार का संयम इसका प्रचुरमात्रा में पलने लगता है। संवर भी बहुत अधिक होने लगता है। चित्तस्वास्थ्यरूपसमाधि भी इसकी अधिक मात्रामें बढ जाती है। सीमापने त ४२ छे. एगीभावभूए य जीवे णं एगत्तं भावेमाणे अप्पसह अप्पझंझे अप्पकलहे अप्पकसाए अप्पतुमंतुमे संजमबहुले संवरबहुले समहिबहुले यावि भवइ-एकीभावभूतोऽपि च जीवः खलु एकत्वं भावयन् अल्पशब्दः अल्पझंझः अल्पकलहः अल्पकषायः अल्पत्वं त्वः संयमबहुलः संवरबहुलः समाधिबहुलश्चापि भवति એકત્વને પ્રાપ્ત બનેલ એ જીવ એકાવલંબનને અભ્યાસ કરતાં કરતાં ખૂબજ
ડું બોલે છે. ગણાદિકમાં પરસ્પર ભેદજનક વચન બેલ નથી. કેઈથી કલહ કરતું નથી. કોધાદિક કષાયથી રહિત બને છે. “તું તું ” ઈત્યાદિ અપમાન સૂચક શબને પ્રવેગ કરતા નથી. સત્તર પ્રકારના સંયમને પ્રચુર માત્રામાં પાળવા લાગે છે. સંવર પણ ઘણું વધારે વખત થવા લાગે છે ચિત્તસ્વાથ્યરૂપ સમાધિ પણ તેની આધક પ્રમાણમાં વધતી જાય છે.
उत्तराध्ययन सूत्र:४
