________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. २३ श्रीपार्श्वनाथचरितनिरूपणम् ___ ९२९ छाया-शत्रुधति क उक्तः ?, केशा गौतममब्रवीत् ।
ततः केशिनं अवन्तं तु, गौतम इदमब्रवीत् ॥३७ । टीका-'सन्य' इत्यादि । ____ गाथेयं सुगमा! नवरम्-शत्रुश्चेति-शत्रुरिवशत्रु: आत्मापकारित्वात् , इति यः पूर्व प्रोक्तः-शत्रुत्वेनाभिहितः स क उक्त इति । कि केशीश्रमणः शत्रून् न नानाति येन 'सत्त य इइ के वुत्ते' इति पृच्छति,-यदि शत्रूनपि न जानीया "अणेगाणसहस्साणं मज्झे चिट्ठसि गोयमा !” इत्यादिकं कथमनेन प्रागुक्तम् ? उच्यते-अज्ञजनविशेषप्रतिबोधार्थ सर्वा अपि ज्ञ पृच्छा एवैताः, उक्तमेव पूर्व यत् 'ज्ञानत्रयान्वितोऽसौ' इति, कथं ज्ञानत्रयवतोऽयै विधवस्त्वपरिज्ञानसंभव इति । शेषं स्पष्टम् ।।३७।।
केशी श्रमण पूछते हैं-'सत्तू य इइ के वुत्ते' इत्यादि।
आत्मा का अपकारी होने से शत्रु अर्थात् जो पहिले शत्रुशब्द से कहा गया है वह शत्रु कौन है।
__ यहां यह शंका होती है कि क्या केशी श्रमण शत्रु को नहीं जानते थे। यदि नहीं जानते तो पहले जो "अणेगाणसहस्साणं" इत्यादि कहा है कि 'अनेक हजारों शत्रुओं के बीच में आप रहते हो' सो यह कहना कैसे संगत होवे, अर्थात् केशी श्रमण शत्रु को जानते तो थे ही किन्तु जानते हुए जो फिर प्रश्न किया है वह अल्पज्ञशिष्यों को विशेष रूपसे समझाने के लिये किया है, केशो श्रमण तिन ज्ञान के धारी थे यह पहेले कह चुके हैं और तीन ज्ञान के धारी को इस शंका का होना डी असंभव है ॥३७॥
हैशी श्रवण पूछे छ-" सत्त य इह के वुत्ते " छत्यादि !
આત્માના અપકારી હોવાથી શત્રુના સમાન શત્રુ અર્થાત્ જે પહેલાં શત્રુ શદથી કહેવામાં આવેલ છે એ શત્રુ કોણ છે ?
અહીં એ શંકા થાય છે કે, શુ કેશી શ્રમણ શત્રુઓને જાણતા ન હતા તે पडला "अणेगाणसहस्साणं” इत्यादि डस छ, भने । शानी વચમાં આપ રહે છે તે તેમનું આ પ્રકારનું કહેવું કઈ રીતે સુસંગત બની શકે. અર્થાત્ કેશી શ્રમણ શત્રુઓને જાણતા તે હતા જ પરંતુ જાણવા છતાં પણ જે પ્રશ્ન તેમણે કરેલ છે તે અપજ્ઞ શિષ્યોને વિશેષ રૂપથી સમજાવવા માટે જ કરેલ છે. કેશી શ્રમણ ત્રણ જ્ઞાનના ધારક હતા એ પહેલાં કેહેવાઈ ગયેલ છે. અને ત્રણું જ્ઞાનના ધારકને આવી શંકા ઉત્પન્ન થવી જ અસંભવિત છે. એ૩૭ ૧૧૬
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૩
