________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. २२ नेमिनाथचरितनिरूपणम्
७९७
तां गुहायां प्रथमत एव कायोत्सर्गेग स्थितो रथनेमिः = गृहीत संयमः प्रभोर्लघुभ्राता दृष्ट्वा भग्नचित्तः = संगमाञ्चलितचित्तो जातः । उदाररूपां तामवलोक्य तस्यां समुत्पन्नाभिलाषः स कामपरवशो जात इति भावः । पश्चाच तया राजीमत्याऽपि स दृष्टः । अन्धकारमयपदेशे समागतो जनः प्रथमं न किमप्यवलोकयति, कियत्कालानन्तरमेव तदृष्टिरन्धकारम देशस्थितं वस्तुं त्रिलोकयितुं समर्था भवति । अत एव गुहारिष्टया तथा पूर्व रथनेमिर्न दृष्टः । पूर्व प्रविष्टेन रथनेमिना तु अवस्था वाली हो गई । ( इति - इति) राजुल को इस हालत में (पासियादृष्ट्वा ) देखकर वहां गुफा में पहले से ही कायोत्सर्ग में बैठे हुए ( रहनेमी - रथनेमिः ) रथनेमि का ( भग्गचितो :- भग्नचित्तोः) चित्तः संयम से चलित हो गया । (पच्छा-पश्चात् ) कुछदेर बाद (तीवि दिट्टो - तयाऽपि दृष्टः) राजुलने भी उसको देखा ||
भावार्थ राजुलने उस गुफा में प्रविष्ट होकर अपने शादिकादिक समस्त वस्त्रों को नग्न होकर सुखाया। वहां पहले से ही रथनेमि कायोत्सर्ग में बैठे थे। अंधकार होने के कारण राजुल की दृष्टि में 'यहां रथनेमि ठहरे हुए हैं। यह बात देखने में नहीं आ सकी । प्रायः ऐसा ही होता है कि जब अंधकारमय प्रदेश में पहिले पहिल जाया जाता है तब कुछ तक वहां पर का कोई पदार्थ नजर नहीं आता है । बाद में सब दिखने लगता है। इसीलिये राजुल को वहां ठहरने
जहा जाया यथा जाता या समये ते मिस नग्न अवस्थावाणी मनी गयेस हुती. इति - इति शब्नुस पोतानां लीलयेसां बस्त्रोने सुम्वा थाने स्वस्थ थवा में गुड़ामां गा हुती ये समय खेन गुझनी संहरता येऊ लागमां यत्समां रथनेमीरथनेमिः रथनेमि मेठेस तो तेथे २ सने तदन नग्न अवस्थामा पासियादृष्ट्वा लेने भग्गचित्तो:- भग्न चित्तः अनु थित संयभथी वियसित जनी ग पच्छा-पश्चात् पछी ० रा स्वस्थ थतां ते प रथनेभिनेत्यां लेये.
ભાવા --રાજુલે એ ગુફામાં પ્રવેશ કરીને પેાતાના શાટિકાદિક ભીન્નયેલાં સઘળાં વસ્ત્રો મુકાવ્યાં. શરીર ઉપરનાં ભીજાયેલાં એ વસ્ત્રોને સુકવવા નિમિત્ત અલગ કરતાં રાજુલનુ શરીર તદન નગ્ન બની ગયું. આ ગુફામા યાત્સગ માટે પહેલાંથીજ રથનેમિ બેઠેલ હતા. અ ંધકાર હાવાથી રાજુલની દૃષ્ટિમાં આ સ્થળે થમિ બેઠેલ છે” એ દેખી શકયું નહી. કા, અજવાસમાંથી અંધકારવાળા સ્થળમાં જતાં ત્યાં કાઈ વસ્તુ પડેલી હાય તે તે જોઈ શકાતી નથી. થોડા સ્વસ્થ થયા પછી ધીરે ધીરે અજવાસના આભાસ દૂર થતાં દેખાવ લાગે છે. આવીજ સ્થિતિ રાજુલા
उत्तराध्ययन सूत्र : 3
