________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. १९ मृगापुत्रचरितवर्णनम्
टीका--'पंचमहन्वयजुत्तो' इत्यादि--
प्रवज्याग्रहणानन्तरं मृगापुत्रो मुनिः पञ्चमहाव्रतयुक्त आणातिपातविरमणादिरूपे पञ्चमहावतैर्युक्तः, पञ्चसमितः पञ्चमिः-ईर्याभाषेवणादाननिक्षेपणो चारप्रस्रवणखेलजल्लसंघाणपरिष्ठापनिकाभिः समितिभिः सहितः, त्रिगप्तिगुप्तः तिमृभिः-मनोवाकायरूपाभिगुप्ता-रक्षितश्वसन साभ्यन्तर बाह्य-आभ्यन्तरी: पायश्चित्तादिभिः बाथै अनशनादिभिश्च सह वर्तते यत्तस्मिस्तथोक्ते तपः कर्मणि उद्युक्तः समुद्यतोऽभूत् । आभ्यन्तरबाह्यतपोलक्षणं चैतत्--
... 'पाच्छित्तं शिणओ वेयावच्चं तहेव सज्झाओ। झाणं उत्सग्गो विनय, अर्भितरओ तवो होइ । १॥
अगसणमूगोयरिया, वित्ती संखेवणं रसञ्चाओ। कायकिलेसो संल्ली णया य बज्झो तवो होइ २|
छाया--प्रायश्चित्तं विनयो वैयावृत्त्यं तथैव स्वाध्यायः। ध्यानम् उपसमाँ दीक्षा लेकर वे कैसे बने सो कहते हैं-'पंचमहन्वयजुत्तो' इत्यादि।
अन्वयार्थ-वस्त्र में लग्न धूलि की तरह मापुत्रने (पंचमहन्ययजुत्तो -पञ्चमहात्रतयुक्तः) पंचमहाव्रतों की (पंचसमियो तिगुत्ति गुत्तो य-पश्च समितस्त्रिगुप्तिगुप्तश्च) पांच समितिओं की एवं तीन गुप्तिओं से रक्षित हो कर के चारित्र की आराधना की, तथा (सम्भितर बाहिरए-साभ्यन्तर बा) बाह्य और आभ्यन्तर के भेद से बारह प्रकार के (तओ कम्मसि उज्जुओ-तपः कर्मणि उद्युक्तः) तपों का भी पालन करना प्रारंभ किया। प्राणातिपात विरमण आदि पांच महावत हैं। ईर्या समिति, भाषासमिति, आदाननिक्षेपण समिति, उच्चार प्रस्रवणसमिति, जल्लसंघाणपरिष्ठापनसमिति, ५ समिति हैं । मनगुप्ति वचनगुप्ति और कायगुप्ति ये
Elan avने ते 31 मन्या, तेन डे छ—पंचमहब्बयजुतो त्या !
मन्वयाथ-भृगापुत्र पंचमहव्ययजुत्तो-पञ्चमहाव्रतयुक्तः पांय महावतानी पंचसमियो तिगुत्तिगुत्तो य-पश्चसमितस्त्रिगुप्तिगुप्तश्च पांय समितिमानी भने ३५ ગુપ્તિઓની, આ પ્રમાણે તેર પ્રકારના ચારિત્રની આરાધના કરી. તથા હિંમત बाहिरए-साभ्यन्तर बाह्य माह्य समस्यतरना सेहथी मार प्रा२ना तवो कम्मसि उज्जओ-तपाकर्मणि उद्युक्तः तप पर पासन ४२वान। प्रा यो. प्रातिपात વિરમણ આદિ પાંચ મહાવ્રત છે, છર્યા સમિતિ, ભાષાસમિતિ, આદાન નિક્ષેપણ સમિતિ, ઉચ્ચાર પ્રસ્ત્રવણ સમિતિ, જલ સંઘાણ પરિષ્ઠાપન સમિતિ આ પાંચ સમિતિ છે. મનગુણિ, વચનગુપ્તિ, અને કાયગુપ્તિ, આ ત્રણ ગુણિએ છે. પ્રાયશ્ચિત્ત, વિનય,
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3
